Wielkokacka historia - renowacja kapliczki św. Józefa 0
Wielkokacka historia - renowacja kapliczki św. Józefa

Wielkokacka historia

 

Renowacja kapliczki św. Józefa

 

Wielki Kack ‒ dawniej samodzielna wieś, a od 1953 roku jedna z gdyńskich dzielnic, która od wieków jest silnym matecznikiem kaszubszczyzny. Na jej obszarze znajdziemy wiele dawnych obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Doświadczamy tego szczególnie poruszając się jedną z głównych arterii miasta – ul. Wielkopolską ‒ skręcając w ul. Źródło Marii. Już po kilkudziesięciu metrach odsłania się przed nami zupełnie inny świat bogaty w ceglaną zabudowę. To bardzo charakterystyczny obszar widniejący w rejestrze zabytków jako układ ruralistyczny dawnej wsi Wielki Kack, nad którym góruje przeszło stuletni kościół pw. Św. Wawrzyńca.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice – Mały Kack 0
Gdyńskie dzielnice – Mały Kack

Gdyńskie dzielnice

Mały Kack

 

Kontynuując gdyński cykl, prezentujemy kolejną dzielnicę miasta z morza i marzeń – Mały Kack – leżącą w polodowcowej dolinie Kaczego Potoku. O dawnej historii tego miejsca najwięcej pisał dr Tomasz Rembalski, odnosząc się w swych badaniach do dziejów Małego Kacka, zanim znalazł się w granicach miejskiej Gdyni. Część tych cennych wyników zamieszczam w niniejszym artykule. Nazwa Mały Kack pochodzi od nazwy rzeki Kacza lub Kaczy Potok, który przepływa przez obszar kilku gdyńskich dzielnic i znajduje swe ujście w wodach Zatoki Gdańskiej. W dawnych źródłach znajdziemy różne określenia miejscowości: Kacyk, Kaczki Małe lub Kacze Małe. Stefan Ramułt w 1899 roku w swej Statystyce ludności kaszubskiej uznał, że prawidłowa nazwa osady powinna brzmieć: Kack. Jako argument podał, że Mały Kac jest germanizmem (od Klein Katz), ponadto forma Mały Kack, posiadająca podwójne zdrobnienie jest przeciwną duchowi języka polskiego i nie ma uzasadnienia, natomiast forma Małe Kaczki nie była znana powszechnie w przeszłości w mowie ludu.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice – Chwarzno 0
Gdyńskie dzielnice – Chwarzno

Gdyńskie dzielnice

Chwarzno

 

Kontynuujemy cykl związany z historią Gdyni, w którym prezentujemy dzieje obecnych dzielnic tego miasta, a dawniej samodzielnych miejscowości. Tym razem przybliżymy zachodnią część miasta z morza i marzeń ‒ Chwarzno. Nazwa Chwarzno pochodzi od określeń krzak, zagajnik, chrust oraz teren pagórkowaty. Wieś powstała w średniowieczu w wyniku połączenia dwóch sąsiadujących ze sobą osad: Skrobotowa i zachodniej części Witomina. Przypuszcza się, że do początku drugiej połowy XIII wieku stanowiły one własność książęcą, z czasem podarowaną przez księcia Świętopełka Wielkiego możnym przedstawicielom rodzin gdańskich – Arnoldowi i Jakubowi.

czytaj całość »
Gdyńskie Dzielnice - Wiczlino 0
Gdyńskie Dzielnice - Wiczlino

Gdyńskie dzielnice

 

Wiczlino 

Powracamy do cyklu, związanego z dziejami Gdyni, w którym przedstawiamy historię gdyńskich dzielnic. Tym razem przeniesiemy się w obszar jednej z najmłodszych z nich ‒ Wiczlina, które stanowi obecnie wraz z sąsiednim Chwarznem największą obszarem dzielnicę Gdyni. To obszar miasta pełen kaszubskich śladów i zasiedziałych tu od wieków rodzin. Z drugiej strony to niezwykle dynamicznie rozwijająca się dzielnica, która na przestrzeni ostatnich dwóch dekad zmieniła swoje oblicze. Dziś ludność kaszubska stanowi tutaj mniejszość, a nowi mieszkańcy napływają z różnych części Pomorza, a także innych części Polski. Znikają także pola uprawne i pastwiska wraz z gospodarstwami, które stanowiły charakterystyczny krajobraz dzielnicy, ustępując miejsca nowym osiedlom wielorodzinnym oraz zabudowie jednorodzinnej.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice Januszewo – Kolonia – Dąbrowa 1
Gdyńskie dzielnice JANUSZEWO – KOLONIA – DĄBROWA

Gdyńskie dzielnice

Januszewo – Kolonia – Dąbrowa

 

Południowa dzielnica Gdyni ‒ Dąbrowa ‒ położona na urozmaiconym terenie Wysoczyzny Gdańskiej, na wysokości około 150 m n.p.m. Z pozoru wydaje się miejscem nieposiadającym starszej tradycji osadniczej. Jest to jednak mylna teza. Według badań, Dąbrowa położona jest na części terytorium dawnej osady, określonej w źródłach wsią lub kolonią. Funkcjonowała od początku XIX wieku pod polską nazwą Kolonia lub niemiecką Dohnasberg. Niewykluczone również, że na jej terenach już w połowie XIV wieku biskupi włocławscy, jako właściciele sąsiedniego Chwaszczyna i Wielkiego Kacka założyli wieś o nazwie Januszewo. Śladem po zaginionym i nieznanym obecnie Januszewie może być używana przez starszych mieszkańców Wielkiego Kacka nazwa Janiszewo, będąca wcześniejszym określeniem miejsca, gdzie współcześnie znajduje się osiedle Dąbrówka.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice - Gdynia (Śródmieście) 0
Gdyńskie dzielnice - Gdynia (Śródmieście)

Gdyńskie dzielnice

 

Gdynia (Śródmieście)

 

Kontynuując cykl związany z miastem Gdynia, prezentuję jej centralną część zwaną obecnie Śródmieściem. Dawniej była to wieś Gdynia. To właśnie od dawnej nazwy miejscowości gbursko-rybackiej przyjęło nazwę powstające miasto w 1926 roku. Nazwa Gdynia według językoznawców pochodzi od słowiańskiego określenia oznaczającego teren mokry, podmokły i bagienny. Po raz pierwszy w formie Gdinam pojawiła się w dokumencie z 31 października 1253 roku, wystawionym przez biskupa włocławskiego Wolimira, w którym wymieniono osady należące do parafii w Oksywiu. Prawdopodobnie w tych czasach, Gdynia była własnością książęcą przekazaną na przełomie XIII/XIV wieku rodzinie rycerskiej.

czytaj całość »
Franciszek Ornass (1910-1940) - obywatel, nauczyciel i żołnierz 1
Franciszek Ornass (1910-1940) - obywatel, nauczyciel i żołnierz

Obywatel, nauczyciel i żołnierz

 

Franciszek Ornass (1910-1940)

 

1 września 2021 roku Rada Dzielnicy Wielki Kack oraz Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Gdyni zaplanowały uroczystości związane z upamiętnieniem Franciszka Ornassa – przedwojennego nauczyciela z Wielkiego Kacka oraz żołnierza Września 1939 roku. W ich ramach zostanie odsłonięta pamiątkowa tablica nawiązująca do tej zasłużonej postaci. Będzie się to działo w otoczeniu pięknej zieleni nowopowstałego parku przy ul. Starodworcowej pomiędzy ulicami Nowodworcową i Solną. Uchwałą Rady Miasta Gdyni z dnia 31 marca 2021 roku wspomniany park będzie nosił imię Franciszka Ornassa. Na odwiedzających to miejsce czekają zielone tereny w otoczeniu ścieżek spacerowych i wygodnych ławeczek, a co najważniejsze ‒ drzew, które przesadzono tutaj z terenu pobliskiej budowy ‒ węzła Karwiny. W ciągu ulicy Wielkopolskiej wykopano przeszło sto młodych drzew, większość trafiła do parku Kolibki, a dwadzieścia trzy z nich znalazły miejsce w nowopowstałym skwerze przy ul. Starodworcowej. Mieszkańcy otoczyli je troskliwą opieką, a każde z nich otrzymało imię i przydzielonych opiekunów – mieszkańców dzielnicy, którzy systematycznie podlewają przesadzone drzewa. Należy dodać, że utworzenie parku to także inicjatywa mieszkańców Wielkiego Kacka, którzy zgłosili projekt w ramach gdyńskiego Budżetu Obywatelskiego. W późniejszym czasie jeden z członków wielkokackiej Rady Dzielnicy – Kajetan Lewandowski wysunął pomysł nadania imienia temu miejscu. Jako patrona zaproponował Franciszka Ornassa, co zaowocowało podjęciem uchwały Rady Dzielnicy Wielki Kack w tej sprawie 30 lipca 2020 roku. Spotkało się z pozytywnym przyjęciem przez Radę Miasta Gdyni, która podjęła niebawem uchwałę w tej sprawie.

czytaj całość »
Kolejna edycja Konkursu „Wiedzy o regionie” w ZSHG w Gdyni 0
Kolejna edycja Konkursu „Wiedzy o regionie” w ZSHG w Gdyni

Moja Szkoła 

Kolejna edycja Konkursu „Wiedzy o regionie” w ZSHG w Gdyni

 

11 czerwca 2021 roku w Zespole Szkół Hotelarsko-Gastronomicznych w Gdyni odbył się finał VI Wojewódzkiego Konkursu „Wiedzy o regionie”. Konkurs został objęty patronatem naukowym przez Wyższą Szkołę Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, natomiast patronat honorowy sprawowali: Marszałek Województwa Pomorskiego, Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Polska Izba Turystyki Oddział w Gdańsku, Prezydent Miasta Gdyni, Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie w Gdyni oraz Kaszubskie Forum Kultury.

czytaj całość »
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10 11
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10

Gdyńskim szlakiem

Niezwykła kamienica

 

Przechadzając się wielokrotnie centrum Gdyni, często mijałem przedwojenną kamienicę przy ulicy Mściwoja 10. Jest to obszar przywołujący wiele wspomnień rodzinnych i nie tylko – pełno tutaj ciekawych nawiązań do historii. Pierwsze z nich to imię pomorskiego księcia. Na tej ulicy swe miejsce miała w międzywojniu słynna drukarnia Franciszka Petrymusza, zagrabiona później przez władzę ludową. Tutaj mieściła się w latach powojennych redakcja „Dziennika Bałtyckiego” w której pracował Lech Bądkowski. Także przy ul. Mściwoja, moja rodzina – Polonia Gdańska, miała w czasie II RP siedzibę swojej firmy. Przodkowie nie bez przyczyny lokowali ją właśnie tutaj – w przedwojennej Gdyni – czuli się Polakami, odchodząc stopniowo z Wolnego Miasta Gdańska w miarę zwiększającej się dominacji żywiołu faszystowskiego w tym mieście. Dosłownie kilkadziesiąt metrów dalej w stronę ulicy Starowiejskiej jest słynne miejsce – dom rodziny Skwierczów, zwany popularnie domkiem Abrahama, ostatnie miejsce zamieszkania Antoniego Abrahama.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice – Oksywie 0
Gdyńskie - dzielnice Oksywie

Gdyńskie dzielnice

Oksywie

Na Òksëwsci Kãpie - Tam na dole szëmią dunë, z pianą rąbią krôj, a tu w górze płaczą zwònë, na grobów cëchi rôj. Tu kòscółk midzë grobë, jak wdowa wtulił sã, a płôszczã gò żałobę (...). W tak malowniczy sposób opisywał Oksywie w swym wierszu – lider ruchu młokaszubskiego – Aleksander Majkowski na początku XX wieku. Wspominając o historii Gdyni, utarło się powiedzenie „na początku było Oksywie”. Znalazło ono nawet odzwierciedlenie w tytule książki redagowanej przez Józefa Borzyszkowskiego, wydanej w 2004 roku z okazji 750-lecia określenia granic parafii Oksywskiej. Ta obecna dzielnica Gdyni, a dawniej samodzielna osada, to miejsce o niezwykle bogatej historii, sięgającej wiele wieków, przed osiedleniem się Słowian na tym terenie.

czytaj całość »
Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina 3
Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina

Gdyńscy Kaszubi

Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina

Wiczlino jest częścią Gdyni, która w ostatnich latach bardzo mocno się zmienia. Ten proces będzie postępować, według planów rozwoju, zachodnią część miasta ma zamieszkiwać w przyszłości co najmniej kilkadziesiąt tysięcy gdynian. Całkiem nie tak dawno, bo jeszcze w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a więc zaledwie trzydzieści parę lat temu, mijając Chwarzno i obwodnicę Trójmiasta zaczynał się inny, spokojniejszy świat – pola obsiane żytem, pasące się krowy, rzadka jednorodzinna zabudowa, niewielki ruch samochodów oraz często słyszany język kaszubski były stałym składnikiem ówczesnego, wiczlińskiego krajobrazu. Stopniowe zmiany zaczęły postępować w końcówce ubiegłego tysiąclecia, by nabrać na sile i dynamice w ostatniej dekadzie. O najstarszych mieszkańcach Wiczlina, historii tego miejsca oraz zmieniającym się świecie dowiaduje się podczas rozmowy z Lucjanem Hogą – rodowitym mieszkańcem tej obecnej dzielnicy Gdyni.

czytaj całość »
Wolność ducha, serca i umysłu – rzecz o Ks. Hilarym Jastaku 0
Wolność ducha, serca i umysłu – rzecz o Ks. Hilarym Jastaku

Król Kaszubów

Wolność ducha, serca i umysłu – rzecz o Ks. Hilarym Jastaku

17 stycznia w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni została odprawiona msza św. intencji Ks. Prałata Hilarego Jastaka w 20. rocznicę Jego śmierci. Poprzedzono ją złożeniem kwiatów pod pomnikiem Króla Kaszubów, który usytuowany jest w pobliżu parafii. W mszy św. uczestniczyło wielu parafian oraz wszystkich tych, którzy z racji wielowymiarowej działalności Ks. Jastaka, mieli z Nim okazję współpracować i budować wspólne kontakty – żołnierzy Armii Krajowej i Szarych Szeregów, członków gdyńskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, gdyńskich zakładów pracy skupionych wokół NSZZ "Solidarność", dawnej Scholi, Fundacji Pomorskiej Inicjatywy Historycznej oraz przedstawicieli władz centralnych i samorządowych. Mszę św. celebrował proboszcz ks. Jacek Bramorski, który w swym kazaniu zawarł pewną syntezę działalności Ks. Jastaka. Po mszy św., w Kaplicy Św. Jana odsłonięto również miejsce pamięci poświęcone Księdzu Prałatowi, a następnie złożono kwiaty i wspólnie modlono się przy znajdującym się na terenie parafii grobie Kapelana.

czytaj całość »
Piękna wystawa i gdyńskie "kwiatki" 3
Piękna wystawa i gdyńskie kwiatki

Plac Kaszubski w dawnej fotografii

Piękna wystawa i gdyńskie "kwiatki"

 

Serdecznie zapraszam do obejrzenia drugiej części wystawy Serce Gdyni ‒ plac Kaszubski i jego mieszkańcy w dawnej fotografii. Jest to kontynuacja projektu zapoczątkowanego w 2018 roku. Wówczas, dzięki pasji Marcina Scheibe – prawnuka Jakuba i Elżbiety, którzy zostali uwiecznieni na popularnej ławeczce Kaszubów na placu Kaszubskim w Gdyni powstała wspomniana wystawa. Gdyński miłośnik historii, od wielu lat kolekcjonuje zdjęcia, pocztówki i inne dokumenty związane z placem Kaszubskim i jego okolicami, które udostępnia w internecie na stronie związanej z sercem dawnej Gdyni. Dużą wartością jest to, że Marcin Scheibe nawiązał wiele kontaktów z potomkami rodzin zamieszkującymi dawniej oraz obecnie w tym miejscu, integrując to środowisko.

czytaj całość »
Wspieramy nasz region 0
Wspieramy nasz region

Naturalnie - regionalnie

Wspieramy nasz region

 

Przez wiele lat funkcjonowania naszej firmy CZEC, staramy się wspierać w miarę naszych możliwości różnego typu inicjatywy osadzone w regionie Kaszub i Kociewia. Nabywając towar i usługi niezbędne w naszej działalności promujemy niewielkie, regionalne, często rodzinne firmy. Uważamy to za niezwykle ważne. Czyniąc to wspieramy rozwój naszego Pomorza. Takie działanie pozwala nam nawiązywać ciekawe i wartościowe kontakty, spora część z naszych Kontrahentów to po latach dobrzy znajomi, a czasem przyjaciele. Wierzymy mocno, że to ma sens i przyczynia się do rozwoju Pomorza.

czytaj całość »
O Gdyni – w różnych aspektach 0
O Gdyni – w różnych aspektach

Konferencja w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym

O Gdyni – w różnych aspektach

 

W czwartek, 30 maja 2019 roku w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni odbyła się konferencja „Gdynia – historia i teraźniejszość”. Jej program obejmował m.in. omówienie zakończonej w marcu kolejnej edycji konkursu Wiedzy o Gdyni oraz prelekcje dotyczące historii i współczesności naszego miasta oraz jego mieszkańców. Miałem okazję znaleźć się w gronie prelegentów – obok Andrzeja Bienia – wiceprzewodniczącego Rady Miasta Gdyni, Małgorzaty Sokołowskiej – dziennikarki i autorki wielu publikacji gdyńskich, Tomasza Sosnowskiego – kierownika Ośrodka Edukacji Muzeum Miasta Gdyni, Lechosława Dzierżaka – radnego Rady Miasta Gdyni i Arkadiusza Brzęczka – autora wielu spacerów po Śródmieściu.

czytaj całość »
Pożegnanie Przednika 0
Pożegnanie Przednika

Odszedł Aleksander Jutrzenka-Trzebiatowski

Pożegnanie Przednika

 

22 maja 2019 roku pożegnaliśmy naszego Drëcha śp. Aleksandra Jutrzenkę Trzebiatowskiego – wieloletniego Prezesa gdyńskiego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego – legendę w gdyńskim i nie tylko gdyńskim świecie kaszubskim. Pana Aleksandra znałem od blisko dwudziestu lat. Od kiedy pamiętam – mocno wspierał mnie w działalności regionalnej, zresztą pomagał wielu, nie tylko na niwie kaszubskiej, ale w innych aspektach naszego życia.

czytaj całość »
„Gdynia w gazetach” powraca 0
„Gdynia w gazetach” powraca

Dzieje Gdyni

„Gdynia w gazetach” powraca

 

W 2001 roku znana badaczka i propagatorka dziejów Gdyni – Małgorzata Sokołowska wydała książkę „Gdynia w gazetach przez 75 lat”. Publikacja będąca wyborem artykułów prasowych z lat 1926–2001, w ciekawy sposób przybliżyła historię i koloryt miasta z morza i marzeń. Książka cieszyła się dużym zainteresowaniem czytelników i nakład dość szybko został wyczerpany. Można ją było czasem znaleźć na aukcjach internetowych, rzadziej w antykwariatach oraz oczywiście w gdyńskich bibliotekach. Przez wiele lat słyszeliśmy dużo zapytań – gdzie można nabyć tę książkę? Mamy dobrą informację – w najbliższym czasie będzie to możliwe, właśnie trwa dodruk tej ciekawej publikacji. Już niebawem będzie dostępna w naszej księgarni.

czytaj całość »
Jest takie miejsce 0
Jest takie miejsce

Moja Szkoła

Jest takie miejsce

W ostatnim czasie, podczas trwającego strajku nauczycieli wiele osób wspomina o swoich dawnych pedagogach. Ten tekst miał powstać jednak dużo wcześniej niż rozpoczął się ten strajk. Los chciał jednak, że publikuję go w tym właśnie czasie.
Od kilku lat systematycznie powracam do mojej dawnej szkoły średniej – Zespołu Szkół Hotelarsko-Gastronomicznych w Gdyni. Mimo, że słynny "gastronomik", ukończyłem już przeszło dwadzieścia lat temu, lubię tu powracać.

czytaj całość »
Gdyńskim szlakiem 1
Gdyńskim szlakiem

Przewodnik o mieście z morza i marzeń

Gdyńskim szlakiem

10 lutego 2018 roku w dzień urodzin miasta Gdyni ukazała się książka Gdynia. Przewodnik. Na przestrzeni ostatnich lat publikowano wiele pozycji o tematyce gdyńskiej. Piękne albumy wydawał Sławomir Kitowski, ciekawie o historii tej dawniejszej pisał Tomasz Rembalski, natomiast o tej nowszej Małgorzata Sokołowska. Sporo niezwykle wartościowych publikacji o tematyce morskiej, bardzo mocno powiązanej z miastem z morza i marzeń, publikował Jerzy Drzemczewski. Wspominając tematykę gdyńską, koniecznie trzeba wymienić nieżyjących już: Kazimierza Małkowskiego i Edwarda Obertyńskiego. Przewodników turystycznych ukazywało się jednak niewiele, często były one powiązane z pozostałymi dwoma grodami Trójmiasta. Samodzielny przewodnik o naszym mieście Gdynia w dość ciężkim czasie dla wydawców (w 1989 roku) opublikował wspomniany Kazimierz Małkowski, a wiele lat później Agnieszka Walczak – Gdynia dla każdego (2012). Ten ostatni był przygotowany z myślą o osobach niepełnosprawnych. Aby dostrzec pełniejszą paletę gdyńskich przewodników trzeba cofnąć się do międzywojnia. Dziś ukazują się reprinty tych wydań, a pierwsze wydania można spotkać jedynie w muzeach i rzadziej w antykwariatach. Wiele, mniejszych gmin i powiatów doczekało się ciekawych przewodników.

czytaj całość »
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium