Wystawa Danuty Niechwiadowicz

Złotnica na Zamku w Krokowej

W czerwcu i lipcu 2021 roku w pięknej przestrzeni salonu gdańskiego krokowskiego Zamku za sprawą Fundacji Europejskie Spotkania ‒ Kaszubskie Centrum Kultury można oglądać wystawę prac złotnicowych mistrzyni haftu kaszubskiego – Barokowe inspiracje... Złotnice Danuty Niechwiadowicz. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że ta ekspozycja jest pewnym wyrazem hołdu dla dawnych poprzedniczek tej sztuki z pobliskiego klasztornego warsztatu żarnowieckiego, który miał ponadlokalny wpływ na kulturę pomorską. W XVII i XVIII wieku właśnie w tym miejscu powstały barokowe szaty liturgiczne, tworzono tu także haftowaną galanterię dla arystokracji. Tej pięknej sztuki żarnowieckie mniszki uczyły również okoliczne panny. W czasach zaboru pruskiego i sekularyzacji, król pruski Fryderyk II zlikwidował szkoły dla panien w tym także tę prowadzoną przez benedyktynki w Żarnowcu. Wówczas hrabina Luiza Małgorzata Regina von Krockow wydała publikacje propagujące ideę kształcenia panien. Dziś, część pięknych dzieł, które tworzono w Żarnowcu możemy podziwiać w klasztornym skarbcu. Ostały się one mimo wielu burz dziejowych dotykających pomorską krainę. W ostatnich latach, motywy pięknego haftu złotnicowego powracają za sprawą jego propagatorek – jedną nich jest Danuta Niechwiadowicz. Kuratorkami wystawy są: dr Danuta Dettlaff i Beata Szyber.

Fot. Andrzej Busler

Danuta Niechwiadowicz z Gdańska – od wielu lat jest propagatorką haftu kaszubskiego, w ostatnich latach prowadziła wiele kursów propagujących ten dział kaszubskiego rękodzieła. Szczególną popularnością cieszy się reaktywowana dzięki jej działaniom, szkoła złotnicowa tworzona srebrnymi i złotymi niciami na aksamicie, tworzona dość odmienną techniką w porównaniu do innych szkół haftu kaszubskiego. Danuta Niechwiadowicz od czterech lat prowadzi systematyczne zajęcia w Kaszubskim Forum Kultury w Gdyni, a wiele jej podopiecznych zdobywa czołowe nagrody podczas konkursów hafciarskich na Kaszubach.

 Fot. Andrzej Busler

Szkoła czepcowa nazywana również "złotnicą", wykonywana złotymi i srebrnymi niciami na aksamicie. Technicznie jest najbardziej wymagającą odmianą haftu kaszubskiego, tworzona tzw. szychem (bawełnianą nicią owiniętą drucikiem). Haft czepcowy jest jedną z najstarszych szkół haftu kaszubskiego, kultywowaną przez zakonnice w Żukowie i Żarnowcu. Niegdyś, tą techniką ozdabiano czepce bogatych Kaszubek – szlachcianek oraz bogatych gburek (żon bogatych gospodarzy). Prawo do noszenia czepca miały jedynie mężatki. Te piękne, bogato zdobione okrycia głowy świadczyły o zamożności ich właścicielek. W latach pięćdziesiątych XX wieku dwie hafciarki związane ze szkołą żukowską – Zofia i Jadwiga Ptachówny, zaczęły wykorzystywać wzory czepcowe do tworzenia serwet i i obrusów. Dziś, złotnicą poza czepcami ozdabia się różne części garderoby oraz jej dodatki. Więcej o współczesnych zabiegach związanych z pielęgnowaniem tej odmiany haftu kaszubskiego można przeczytać - wejdź tutaj.

Andrzej Busler

 Fot. Andrzej Busler