Rok Lecha Bądkowskiego

Myśli Mędrca z Targu Rybnego

 

Dziś, 24 lutego 2020 roku mija 36. rocznica śmierci Lecha Bądkowskiego (1920-1984), którego rok obecnie trwa. Jesteśmy już po wielu konferencjach, otwarciach wystaw, promocjach książek i innych przedsięwzięciach przywołujących tę Postać. Śledząc dzieła publicystyczne i literackie Bądkowskiego natrafimy na wiele na wiele ciekawych, uniwersalnych myśli. Poniżej zamieszczam mój wybór:

 

 

 

 

 

 

 

Nadzieja – to więcej niż pewność (Sąd nieostateczny). Cytat pochodzi z dramatu Lecha Bądkowskiego napisanego pod koniec lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Świetna sztuka odnosząca się do natury człowieka.

 

Dla bojaźliwych nie ma litości (tymi słowami Bądkowski zakończył swój słynny referat w rocznicę wybuchu II wojny światowej w PEN Clubie w 1979 roku, zaczerpnął go z twórczości Augustyna Necla. Dziś, wiele osób bierze tę myśl dosłownie, nie zgłębiając wspomnianego tekstu, który w świetny sposób przybliża czym jest wojna i jakie powoduje następstwa w umysłach ludzi dotkniętych tym doświadczeniem. To także tekst o mądrym rozliczeniu z wojenną przeszłością bez względu po jakiej stronie byliśmy.)

 

Bóg najchętniej udziela pomocy tym, którzy pomagają sobie sami (Ziomkowie)

 

Nie ma żadnej granicy. Granica istnieje tylko w naszych duszach i w waszych umysłach (Legenda o pustelniku). To jeden z najpiękniejszych utworów Lecha Bądkowskiego wchodzący w skład powieści Połów nadziei. W końcu lat 50. ubiegłego wieku wycofany przez cenzurę. W dużym skrócie to opowieść o samotności lidera. Z perspektywy lat, możemy stwierdzić, że Bądkowski pisał o sobie.

 

Bywają w życiu takie sytuacje, kiedy każdy musi być sam sobie dowódcą (Lech Bądkowski w rozmowie nagranej przez Pawła Zbierskiego)

 

Kto odnosi zwycięstwo nad sobą, przekreśla klęski zadane przez wrogów (Sąd nieostateczny)

 

Przed prawdą uciec się nie da... (Lech Bądkowski w Stoczni Gdańskiej podczas negocjacji z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim w 1980 roku)

 

Podejrzewam, że nawet Prometeusz poświęcając się dla wszystkich ludzi, najwięcej myślał o jednej kobiecie (Połów nadziei)

 

Oblężenie trwa, przybiera inne formy, walczymy z wieloma wrogami, z zarazą w nas samych również (Oblężenie)

 

Pracujmy nad coraz bardziej kurczącym się światem. Ale zacznijmy odpowiedzialnie: od siebie i od regionu. Tylko wtedy porozumiemy się z obcymi, jeśli zrozumiemy własną tożsamość. (Myśl Bądkowskiego zaczerpnięta z książki Na własny rachunek rzecz o Lechu Bądkowskim, autorstwa Pawła Zbierskiego).

 

Powracajmy do publicystyki i literatury Lecha Bądkowskiego, od Jego śmierci mija już blisko czterdzieści lat, ale to stale i wciąż aktualne tezy, które często mogą być dla nas drogowskazem. Warto je przypominać i zarażać myśleniem Bądkowskiego innych. Wokół tych myśli, tej idei zawsze unosi się duch wolności, tolerancji, samorządności i obywatelskości, bo taki właśnie był Lech Bądkowski.

 

Andrzej Busler

 

Lech Bądkowski podczas II wojny światowej. Archiwum Sławiny Kosmulskiej