Wyniki wyszukiwania

Grudzień 1970 

Ważna rocznica

             W 2020 roku mija pięćdziesiąta rocznica krwawych wydarzeń grudniowych, które miały miejsce w kilku miastach Pomorza – Gdańska, Gdyni, Szczecina oraz Elbląga. Grudzień 1970 na zawsze będzie kojarzyć się ze zbrodnią władzy popełnioną na własnych obywatelach. Gdynia została najbardziej doświadczona w tej kwestii. W tym mieście zginęło najwięcej osób – liczba ofiar obejmuje 18 zabitych i setki rannych. Grudzień ‘70 w Gdyni to jeden z tragicznych składników DNA młodego miasta, przypominam tę historię korzystając z materiałów dziennikarki Wiesławy Kwiatkowskiej (1936‒2006), która jako pierwsza zbierała relacje i walczyła o pamięć tej tragedii oraz ze wspomnień uczestnika grudniowej masakry – gdynianina pochodzącego z kaszubskiej rodziny ‒ Jerzego Miotke, wówczas 19-letniego pracownika Stoczni im. Komuny Paryskiej, a w późniejszych latach działacza NSZZ „Solidarność” i samorządowca – wiceprezydenta Gdyni oraz wiceprzewodniczącego Rady Miasta Gdyni w latach 1998‒2014.

Gdyńskie zabytki

Najstarszy pomnik

Mało gdynian zna to miejsce – pomnik Ofiar I Wojny Światowej znajdujący się przy ulicy Działdowskiej 12 w obecnej dzielnicy – Leszczynki. Wcześniej, do około 1950 roku, zabytek był usytuowany w sercu starej Chyloni w pobliżu plebani parafii pw. Św. Mikołaja. Mało znany jest także fakt, że jest to najstarszy gdyński pomnik, który został ufundowany przez Bractwo Najświętszego Serca Maryi w okolicy 1921 roku. Bractwo zostało zawiązane niedługo wcześniej – 11 listopada 1918 roku, należało do niego 250 parafian co stanowiło wówczas trzecią cześć ogólnej liczby mieszkańców Chyloni. Historię pomnika przybliżaliśmy wspólnie z dr. Tomaszem Rembalskim i Jarosławem Ellwartem uczestnikom spaceru zorganizowanego przez Kaszubskie Forum Kultury w 2018 roku. W ostatnich tygodniach pomnik został poddany gruntownej renowacji i wpisany do rejestru gdyńskich zabytków. Stało się to dzięki inicjatywie Stowarzyszenia „Nasze Leszczynki”, ofiarności mieszkańców Leszczynek i Chyloni, finansowemu wsparciu Gminy Gdynia oraz pomocy parafii pw. Św. Józefa. Całość projektu koordynowali: Izabela i Robert Nieżorawscy.

Farwë Kaszëb

O Uroczystościach Abrahamowych i wystawie o placu Kaszubskim

5 lipca 2020 roku w programie „Farwë Kaszëb” w TVP 3 Gdańsk red. Damroka Kwidzińska przybliżyła temat dotyczący gdyńskich uroczystości związanych z postacią Antoniego Abrahama oraz plenerowej wystawy dotyczącej placu Kaszubskiego. O tych tematach miałem okazję mówić wspólnie z Marcinem Scheibe – pasjonatem historii dawnej Gdyni. Zachęcam wszystkich do odwiedzenia placu Kaszubskiego w Gdyni i obejrzenia tej ciekawej wystawy, która systematycznie powiększa się od trzech lat.

Rocznica 1920–2020

Nasz projekt przy Mściwoja 10!

Późnym wieczorem 22 czerwca, w przededniu rocznicy śmierci Antoniego Abrahama, na historycznej kamienicy kaszubskiej rodziny Ciarów – Henicz przy ul. Mściwoja 10 w Gdyni, został zamontowany baner nawiązujący do rocznicy powrotu do Macierzy na Pomorze 1920–2020. Inicjatorem jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Gdyni oraz Kaszubskie Forum Kultury. Autorem projektu jest Małgorzata Bądkowska – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku – właścicielka Księgarni Kaszubsko-Pomorskiej CZEC. Oprócz grafiki, na banerze zamieściliśmy cytat z twórczości Aleksandra Labudy - Droga do morza prowadzi przez serca Kaszubów / Droga do mòrza prowadzy przez serca Kaszëbów.

Gdyńskim szlakiem

Niezwykła kamienica

Przechadzając się wielokrotnie centrum Gdyni, często mijałem przedwojenną kamienicę przy ulicy Mściwoja 10. Jest to obszar przywołujący wiele wspomnień rodzinnych i nie tylko – pełno tutaj ciekawych nawiązań do historii. Pierwsze z nich to imię pomorskiego księcia. Na tej ulicy swe miejsce miała w międzywojniu słynna drukarnia Franciszka Petrymusza, zagrabiona później przez władzę ludową. Tutaj mieściła się w latach powojennych redakcja „Dziennika Bałtyckiego” w której pracował Lech Bądkowski. Także przy ul. Mściwoja, moja rodzina – Polonia Gdańska, miała w czasie II RP siedzibę swojej firmy. Przodkowie nie bez przyczyny lokowali ją właśnie tutaj – w przedwojennej Gdyni – czuli się Polakami, odchodząc stopniowo z Wolnego Miasta Gdańska w miarę zwiększającej się dominacji żywiołu faszystowskiego w tym mieście. Dosłownie kilkadziesiąt metrów dalej w stronę ulicy Starowiejskiej jest słynne miejsce – dom rodziny Skwierczów, zwany popularnie domkiem Abrahama, ostatnie miejsce zamieszkania Antoniego Abrahama.

W północnej stronie Gdyni

Oksywie w programie „Tedë jo” w TVP 3 Gdańsk

14 czerwca 2020 roku w programie „Tedë jo” w TVP3, został wyemitowany materiał o najstarszej części Gdyni – prastarym Oksywiu. Kilka dni wcześniej, miałem okazję spędzenia twórczego popołudnia z ekipą tworzącą wspomniany program: red. Karoliną Raszeją, operatorem Józefem Miszczakiem i dźwiękowcem Pawłem Myszkierem. Wspólnie z ks. proboszczem Kazimierzem Glamą oraz ks. Grzegorzem Milochem mówiliśmy m.in. o kościele pw. Św. Michała Archanioła i średniowiecznej przeszłości Oksywia. Skrót tego materiału ukazał się tego samego dnia w wieczornej „Panoramie” TVP 3 Gdańsk.

Gdyńskie dzielnice

Oksywie

Na Òksëwsci Kãpie - Tam na dole szëmią dunë, z pianą rąbią krôj, a tu w górze płaczą zwònë, na grobów cëchi rôj. Tu kòscółk midzë grobë, jak wdowa wtulił sã, a płôszczã gò żałobę (...). W tak malowniczy sposób opisywał Oksywie w swym wierszu – lider ruchu młokaszubskiego – Aleksander Majkowski na początku XX wieku. Wspominając o historii Gdyni, utarło się powiedzenie „na początku było Oksywie”. Znalazło ono nawet odzwierciedlenie w tytule książki redagowanej przez Józefa Borzyszkowskiego, wydanej w 2004 roku z okazji 750-lecia określenia granic parafii Oksywskiej. Ta obecna dzielnica Gdyni, a dawniej samodzielna osada, to miejsce o niezwykle bogatej historii, sięgającej wiele wieków, przed osiedleniem się Słowian na tym terenie.

Dzień Dziecka

Ubierz słupka w Gdyni – po kaszubsku!

W niedzielę poprzedzającą Dzień Dziecka za sprawą Gdyni Rodzinnej odbyła się ciekawa akcja – przystrajania słupków miejskich przy placu Kaszubskim i ulicy Świętojańskiej. My oczywiście nie mogliśmy przygotować innej oprawy niż kaszubskiej, szczególnie że obok spoglądał na nas Antoni Abraham na tle kaszubskich flag. Łącznie ozdobiliśmy trzy słupki – w imieniu Księgarni Kaszubsko-Pomorskiej CZEC, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Oddziału w Gdyni i Kaszubskiego Forum Kultury. Nazwaliśmy je: Stolëm, Damroka i Pùrtk.

Ważne prace

Kolejna tablica o historii Oksywia

W zeszłym roku wspieraliśmy ważną inicjatywę przygotowując tekst i opracowanie graficzne tablicy informacyjnej przy kościele pw. Św. Archanioła w Gdyni-Oksywiu. To miejsce jest niezwykle ważne dla historii Gdyni i szerzej Kaszub – to obszar dawnego grodziska, a obecnie jednego z najstarszych kościołów na Pomorzu, mającego swe korzenie w XIII wieku. Pobliski cmentarz to „ostatni port” wielu zasłużonych postaci Kaszub.

W podziękowaniu

Dary dla gdyńskich szpitali

21 kwietnia 2020 roku wysłaliśmy dary dla trzech gdyńskich szpitali: Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Szpitala Miejskiego im. Św. Wincentego a Paulo oraz Szpitala Morskiego im. PCK. Przekazaliśmy płyny do dezynfekcji i maseczki jednorazowe, maści bursztynowe, dla pokrzepienia ciała: kawy i herbaty z kaszubską truskawką. Wśród darów znalazły się także upominki dla najmłodszych pacjentów – audiobooki z bajkami gdyńskimi i układankami, prezentującymi różne szkoły haftu kaszubskiego. Do paczek dołączyliśmy życzenia dla personelu medycznego oraz rysunki, które wykonał mały gdynianin, Kaszuba – pięcioletni Michałek.

Gospodarka morska

Piękny album o PLO i wspomnienia

W ostatnim czasie na rynek księgarski powrócił niezwykle ciekawy album Polskie Linie Oceaniczne. Album floty 1951–2011. Blisko dekadę temu zamieściłem w miesięczniku „Pomerania” tekst nawiązujący do tej ciekawej książki. Mimo tego, że upłynęło blisko dziesięć lat, zmieniły się kolejne ekipy rządzące Polską to wiele w kwestii morskiej w tym kraju nie uległo zmianie – w dalszym ciągu stoimy plecami do morza. Sytuacja jest chyba jeszcze bardziej tragiczna jak dołożymy do całości sprawy morskiej, kwestię floty rybackiej, której już za chwilę nie będzie. Mam tu oczywiście na myśli niewielkich armatorów z Nordy, bo po największym rybackim Dalmorze w ogromnym stopniu od wielu lat pozostały już także wspomnienia.

100. rocznica Zaślubin z Morzem oraz urodziny Gdyni

Żeromski na Kaszubach

W 2020 roku mija setna rocznica przyłączenia Pomorza do Polski. W ostatnim czasie, w prasie i portalach internetowych pojawiło się z tej okazji wiele artykułów. Data: 10 luty nosi w sobie wiele ważnych wydarzeń, najbardziej znane to: Zaślubiny z Morzem w Pucku w 1920 roku, sześć lat później – także 10 lutego, Gdynia uzyskała prawa miejskie, a w 1938 roku, także tego lutowego dnia odszedł do wieczności w gdyńskim szpitalu – Aleksander Majkowski – lider młodokaszubów. W obecnym artykule pragnę przybliżyć postać Stefana Żeromskiego, pochodzącego spoza Pomorza, jednak swą działalnością bardzo mocno związaną z tą ziemią. W 2020 roku mija także okrągła rocznica – sto lat od jego pobytu w północnych stronach. Pomorska kraina, którą odwiedził w 1920 roku, stała się w następnych latach inspiracją w jego twórczości. Odnajdziemy tam sporo tropów gdyńskich i kaszubskich.

Ważna rocznica

Gdynia – Lechowi Bądkowskiemu

24 stycznia 2020 roku minęła setna rocznica urodzin Lecha Bądkowskiego (1920–1984) – żołnierza Września, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemnego, działacza kaszubsko-pomorskiego, współzałożyciela Zrzeszenia Kaszubskiego w 1956 roku, publicysty, pisarza, rzecznika "Solidarności" i sygnatariusza Porozumień Sierpniowych oraz orędownika Polski samorządnej. Jego życiorys mógłby z pewnością posłużyć jako materiał filmu sensacyjnego. Dla nas, Kaszubów i szerzej Pomorzan to jedna z najważniejszych postaci ruchu kaszubsko-pomorskiego II połowy XX wieku, jeden z głównych ideologów tego nurtu. Lech Bądkowski pozostawił po sobie bardzo wiele dokonań, zarówno tych materialnych jak i funkcjonujących w sferze idei i ducha. Te drugie z pewnością są ważniejsze, bo stanowią inspirację do działania kolejnych pokoleń.

Król Kaszubów

Wolność ducha, serca i umysłu – rzecz o Ks. Hilarym Jastaku

17 stycznia w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni została odprawiona msza św. intencji Ks. Prałata Hilarego Jastaka w 20. rocznicę Jego śmierci. Poprzedzono ją złożeniem kwiatów pod pomnikiem Króla Kaszubów, który usytuowany jest w pobliżu parafii. W mszy św. uczestniczyło wielu parafian oraz wszystkich tych, którzy z racji wielowymiarowej działalności Ks. Jastaka, mieli z Nim okazję współpracować i budować wspólne kontakty – żołnierzy Armii Krajowej i Szarych Szeregów, członków gdyńskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, gdyńskich zakładów pracy skupionych wokół NSZZ "Solidarność", dawnej Scholi, Fundacji Pomorskiej Inicjatywy Historycznej oraz przedstawicieli władz centralnych i samorządowych. Mszę św. celebrował proboszcz ks. Jacek Bramorski, który w swym kazaniu zawarł pewną syntezę działalności Ks. Jastaka. Po mszy św., w Kaplicy Św. Jana odsłonięto również miejsce pamięci poświęcone Księdzu Prałatowi, a następnie złożono kwiaty i wspólnie modlono się przy znajdującym się na terenie parafii grobie Kapelana.

Plac Kaszubski w dawnej fotografii

Piękna wystawa i gdyńskie "kwiatki"

Serdecznie zapraszam do obejrzenia drugiej części wystawy Serce Gdyni ‒ plac Kaszubski i jego mieszkańcy w dawnej fotografii. Jest to kontynuacja projektu zapoczątkowanego w 2018 roku. Wówczas, dzięki pasji Marcina Scheibe – prawnuka Jakuba i Elżbiety, którzy zostali uwiecznieni na popularnej ławeczce Kaszubów na placu Kaszubskim w Gdyni powstała wspomniana wystawa. Gdyński miłośnik historii, od wielu lat kolekcjonuje zdjęcia, pocztówki i inne dokumenty związane z placem Kaszubskim i jego okolicami, które udostępnia w internecie na stronie związanej z sercem dawnej Gdyni. Dużą wartością jest to, że Marcin Scheibe nawiązał wiele kontaktów z potomkami rodzin zamieszkującymi dawniej oraz obecnie w tym miejscu, integrując to środowisko.

Naturalnie - regionalnie

Wspieramy nasz region

Przez wiele lat funkcjonowania naszej firmy CZEC, staramy się wspierać w miarę naszych możliwości różnego typu inicjatywy osadzone w regionie Kaszub i Kociewia. Nabywając towar i usługi niezbędne w naszej działalności promujemy niewielkie, regionalne, często rodzinne firmy. Uważamy to za niezwykle ważne. Czyniąc to wspieramy rozwój naszego Pomorza. Takie działanie pozwala nam nawiązywać ciekawe i wartościowe kontakty, spora część z naszych Kontrahentów to po latach dobrzy znajomi, a czasem przyjaciele. Wierzymy mocno, że to ma sens i przyczynia się do rozwoju Pomorza.

Konferencja w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym

O Gdyni – w różnych aspektach

W czwartek, 30 maja 2019 roku w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni odbyła się konferencja „Gdynia – historia i teraźniejszość”. Jej program obejmował m.in. omówienie zakończonej w marcu kolejnej edycji konkursu Wiedzy o Gdyni oraz prelekcje dotyczące historii i współczesności naszego miasta oraz jego mieszkańców. Miałem okazję znaleźć się w gronie prelegentów – obok Andrzeja Bienia – wiceprzewodniczącego Rady Miasta Gdyni, Małgorzaty Sokołowskiej – dziennikarki i autorki wielu publikacji gdyńskich, Tomasza Sosnowskiego – kierownika Ośrodka Edukacji Muzeum Miasta Gdyni, Lechosława Dzierżaka – radnego Rady Miasta Gdyni i Arkadiusza Brzęczka – autora wielu spacerów po Śródmieściu.

Gdyńscy kolekcjonerzy: Jerzy Zając

Nie tylko o tabakierach

Od wielu lat na swej kaszubsko-pomorskiej drodze spotykam ciekawych ludzi zajmujących się rozmaitymi dziedzinami regionalizmu. Sporą grupę stanowią kolekcjonerzy przeróżnych artefaktów. Jedną z takich osób jest gdyński kolekcjoner – Jerzy Zając, człowiek wielu pasji i zajęć.