Nad gdyńskim brzegiem 0
Nad gdyńskim brzegiem

Nowa inwestycja

Nad gdyńskim brzegiem

 

Od kilku lat Śródmieściu Gdyni, na styku morza i lądu firma Vastint Poland Sp. z o.o. realizuje potężną inwestycje Waterfront podzieloną na kilka etapów. Jej pierwszą część możemy już zobaczyć od kilku lat ‒ to zespół dwóch budynków ‒ biurowiec oraz hotel Courtyard by Marriott położone w bliskim sąsiedztwie Basenu Prezydenta. Obecnie trwają dalsze prace związane z tym projektem, dotyczące zagospodarowania prawie pięciohektarowego terenu w obrębie ulic: Waszyngtona, Hryniewickiego i al. Jana Pawła II. W ramach planowanej zabudowy powstają budynki mieszkalne, biurowce, liczne lokale usługowe, hotele, powierzchnia konferencyjna i spa oraz obiekty użyteczności publicznej, w tym kino. W tworzeniu przestrzeni publicznej wykorzystano klasyczne elementy budujące tzw. „miękkie granice”, jak arkady czy pergole, dzięki czemu nie odcina się ona od otoczenia. Nie bez znaczenia jest fakt, że na terenie realizowanej inwestycji znajduje się jeden z gdyńskich zabytków ‒ Krzyż Rybacki im. Tadeusza Wendy.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice - Grabówek 0
Gdyńskie dzielnice Grabówek

Gdyńskie dzielnice

Grabówek

 

Nazwa Grabówek według językoznawców związana jest z miejscem gdzie rosną graby. Dziś próżno szukać dużych skupisk tych drzew w tej części Gdyni. W dawnej literaturze, ów miejscowość określana jest niekiedy, jako Grabowo. W 1932 roku Władysław Pniewski w artykule pod znamiennym tytułem Poniewieranie kaszubskich nazw miejscowych pisał: Za Gdynią leżą Grabówka (dziś przedmieście Gdyni), a nie żadne Grabowo. Najstarsze wzmianki w źródłach pisanych o Grabówku natrafiamy w dokumencie lokacyjnym Oksywia z 1346 roku, z którego dowiadujemy się, że norbertanki zarezerwowały sobie pewien obszar, przebiegający pod wzgórza w kierunku Grabówka. Główne siedlisko osady znajdowało się wówczas u zbiegu dzisiejszych ulic Morskiej i Grabowo. 

czytaj całość »
Publicystyka Lecha Bądkowskiego - Przypisy do myśli o przyszłości 0
Publicystyka Lecha Bądkowskiego - Przypisy do myśli o przyszłości

Publicystyka Lecha Bądkowskiego

 

Przypisy do myśli o przyszłości 

 

Od wielu lat powracam do publicystyki Lecha Bądkowskiego (1920‒1984) – autora setek artykułów, ukazujących się na przestrzeni jego życia. Czynię to nie bez przyczyny – jego teksty pozwalają niejednokrotnie na odczytywanie obecnej rzeczywistości społecznej i politycznej mimo tego, że mija już kilka dekad od ich sformułowania przez autora. Owoce pracy publicystycznej Bądkowskiego były wydawane jako dzieła zwarte oraz publikowane w rozmaitych tytułach prasy pomorskiej i ogólnopolskiej. Ich autor czynił to głównie w realiach PRL-u, będąc poddawanym sporym ograniczeniom na skutek działań cenzury komunistycznej. Część jego dzieł ukazała się także w drugim obiegu oraz była wznawiana po 1990 roku przez red. Wojciecha Kiedrowskiego, który czynił to w swych oficynach wydawniczych: Arkunie, Karze Remusa i Czëc.

czytaj całość »
Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka 0
Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka

Ekologia w dyskursie. Krajobraz naturalny i kulturowy

Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka 

Żarnowiec to urokliwa, wielowiekowa miejscowość położona na Kaszubach północnych w powiecie puckim. Pasjonaci historii i etnografii Pomorza skojarzą ją z zakonem cysterek, a później benedyktynek i ich pięknymi haftami kaszubskimi, natomiast miłośnicy przyrody z jednym z największych akwenów pomorskich – Jeziorem Żarnowieckim. Największy rozgłos, nie tylko na Pomorzu, ale szerzej w Polsce, a także w Europie, Żarnowiec zyskał kilka dekad temu za sprawą planów budowy w pobliżu elektrowni atomowej. Ideę ową poprzedziła realizacja innej inwestycji – elektrowni szczytowo-pompowej Żarnowiec położonej w Czymanowie nad wspomnianym Jeziorem Żarnowieckim. Działania w tym zakresie znalazły odbicie w słowie pisanym. Z perspektywy pomorskiej, autorem piszącym o nich był reportażysta Edmund Szczesiak

czytaj całość »
Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego 0
Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego

Pomorskie reportaże


Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego



W wrześniu 2022 roku uczestniczyłem w XXI Konferencji Kaszuboznawczej organizowanej przez Muzeum Zachodniokaszubskie w BytowieAkademię Pomorską w Słupsku i Instytut Kaszubski w Gdańsku Literatura kaszubsko-pomorska w czasach "Solidarności" i stanu wojennego. W 2023 roku, tekst ukazał się w 24 tomie Rocznika Nasze Pomorze. Dzięki uprzejmości bytowskiego Muzeum zamieszczam konferencyjny tekst także na blogu CZEC. Jest to dla mnie ważny tekst, bo choć w niewielkiej części mogę przekazać informację o wielu wspaniałych postaciach, działających często z perspektywy cienia, a mających ogromne znaczenie dla solidarnościowej sprawy i obalenia systemu socjalistycznego.

 

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice Januszewo – Kolonia – Dąbrowa 1
Gdyńskie dzielnice JANUSZEWO – KOLONIA – DĄBROWA

Gdyńskie dzielnice

Januszewo – Kolonia – Dąbrowa

 

Południowa dzielnica Gdyni ‒ Dąbrowa ‒ położona na urozmaiconym terenie Wysoczyzny Gdańskiej, na wysokości około 150 m n.p.m. Z pozoru wydaje się miejscem nieposiadającym starszej tradycji osadniczej. Jest to jednak mylna teza. Według badań, Dąbrowa położona jest na części terytorium dawnej osady, określonej w źródłach wsią lub kolonią. Funkcjonowała od początku XIX wieku pod polską nazwą Kolonia lub niemiecką Dohnasberg. Niewykluczone również, że na jej terenach już w połowie XIV wieku biskupi włocławscy, jako właściciele sąsiedniego Chwaszczyna i Wielkiego Kacka założyli wieś o nazwie Januszewo. Śladem po zaginionym i nieznanym obecnie Januszewie może być używana przez starszych mieszkańców Wielkiego Kacka nazwa Janiszewo, będąca wcześniejszym określeniem miejsca, gdzie współcześnie znajduje się osiedle Dąbrówka.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice - Chylonia 0
Gdyńskie dzielnice - Chylonia

Gdyńskie dzielnice

Chylonia

 

Kontynuując cykl związany z dziejami Gdyni, tym razem przeniesiemy się w obszar gdyńskiej dzielnicy ‒ Chyloni. To miejsce to jeden z mateczników kaszubszczyzny obecnego miasta Gdyni. Czytelników szczególnie zainteresowanych tym tematem odsyłam do książki Tomasza Rembalskiego Gdynia i jej dzielnice przed powstaniem miasta (XIII-XX wiek), z którego zaczerpnąłem część poniższego materiału. Nazwa Chylonia według językoznawców pochodzi od popularnego niegdyś na Pomorzu imienia Chyła (czasownik Chylić). Najstarsza wzmianka o tym miejscu w formie Kilona, pochodzi z 1259 roku. Nie jest znana dokładna data powstania wsi, którą lokowano na prawie chełmińskim na tzw. „surowym korzeniu”, co oznacza że wcześniej nie było na tym terenie żadnej osady. Działo się to w latach 1348‒1351 za czasów rządu komtura gdańskiego Henryka von Rechtera, który na swą cześć nazwał wieś – Heynrichsdorf, ale ta forma nie utrzymała się długo. 

czytaj całość »
Historia mordu na Krystynie (Katarzynie) Ceynowie 0
Historia mordu na Krystynie (Katarzynie) Ceynowie

Historia mordu na Krystynie (Katarzynie) Ceynowie

Krystyna Ceynowa (Hallmann) – główna bohaterka powieści „Sprawy gminy Ceynowy” Wandy Brzeskiej w świetle opinii pomorzoznawców

 

W listopadzie 2021 roku uczestniczyłem w XX Konferencji Kaszuboznawczej organizowanej przez Muzeum Zachodniokaszubskie w Bytowie, Akademię Pomorską w Słupsku i Instytut Kaszubski w Gdańsku Wanda Brzeska. Pomiędzy etnografią a literaturą. W 2022 roku, tekst ukazał się w 23 tomie Rocznika Nasze Pomorze. Dzięki uprzejmości bytowskiego Muzeum zamieszczam konferencyjny tekst także na blogu CZEC. Poza aspektem naukowym ten artykuł jest dla mnie ważny. Po pierwsze – historię mordu na niewinnej kobiecie trzeba co jakiś czas przypominać – pokazuje ona straszne mechanizmy: kiełkowania i wzmacniania się zła w społeczności oraz manipulacji w grupie. Po drugie: docierając do źródeł genealogicznych doszedłem do wniosku, że przez blisko dwa wieki błędnie nazywaliśmy Ceynowinę. Błąd z nazwiskiem Hallmann jest od lat znany i oczywisty, ale według źródeł, do których dotarłem, nie była to Krystyna Ceynowa, lecz Katarzyna Ceynowa. Późniejsze, znane nam imię "Krystyna" przybrała prawdopodobnie po swojej matce chrzestnej. Zachęcam do sięgnięcia do "Naszego Pomorza" - jest tam wiele ciekawych artykułów ze wspomnianej konferencji i nie tylko.

 

czytaj całość »
Opowieść mocno pomorska 0
Opowieść mocno pomorska

Niewymazane z pamięci

Opowieść mocno pomorska

 

W 2021 roku ukazała się książka Niewymazane z pamięci Alicji Balcerzak związanej zawodowo z Zespołem Szkół Morskich w Darłowie, a naukowo – jako doktorantka – z Akademią Pomorską w Słupsku. Darłowo to miejsce jej zamieszkania i pracy jako nauczycielka. Darłowska jest także tematycznie wspomniana publikacja, która jest swoistą hybrydą literacką: połączeniem reportażu, biografii, wywiadu opowiadania, a także epistografii. Jak możemy dowiedzieć się z prologu, taki był właśnie zamysł autorki, która przytacza historie życia dwóch postaci – honorowych obywateli miasta Darłowa. To Brygida (Luiza) Jerzewska z domu Wirtz (1928‒), pochodząca z niemieckiej rodziny, która przybyła do Darłowa w czasie II wojny światowej z Zagłębia Ruhry oraz Konrad Wojtas (1922‒2003) – pochodzący z Podhala, więzień obozów koncentracyjnych Gross-Rosen, Buchenwald i Mauthausen-Gusen. Dwie różne postacie: kobieta i mężczyzna, Niemka i Polak i ich różne doświadczenia oraz losy wojenne są główną treścią książki. Po II wojnie światowej, życie obu postaci łączy ich nowa, mała ojczyzna – Pomorze i miasto Darłowo – tak mocno wpisane w historię tej wielokulturowej krainy. Obie postacie spaja także wspólny zawód nauczycielski, a także wkład w odbudowę i pielęgnowanie dziejów oraz tożsamości Darłowa i szerzej regionu. Jakże to inne losy i inny bagaż doświadczeń mający jednak wspólny, przymiotnik pomorski.

czytaj całość »
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium