Odcienie tożsamości - Granica 0
Odcienie tożsamości - Granica

Odcienie tożsamości

Granica

 

Marta – etnodesignerka kaszubska. Na kanałach społecznościowych jej twórczość odnajdziemy pod profilem: Kaszëbsczi kùnszt, gdzie prezentuje od przeszło roku swoje prace z całym bogactwem różnych szkół haftu kaszubskiego w nowoczesnej odsłonie. Jej twórczość była już doceniona w ostatnim czasie tytułem Ambasadorki Kultury Pomorza oraz wyróżnieniem Jawor – u źródeł kultury w dziedzinie: rękodzieła i sztuki ludowej. Przeglądając wspomniany wcześniej profil nie znajdziemy zdjęć jego autorki, lecz tylko jej prace. Natrafimy ponadto na informację odnoszącą się do miejsca, z którym związana jest artystka. To Kościerzyna – urokliwe miasto kaszubskie położone w centrum tego regionu.

czytaj całość »
Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka 0
Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka

Ekologia w dyskursie. Krajobraz naturalny i kulturowy

Elektrownie Żarnowiec w reportażach Edmunda Szczesiaka 

Żarnowiec to urokliwa, wielowiekowa miejscowość położona na Kaszubach północnych w powiecie puckim. Pasjonaci historii i etnografii Pomorza skojarzą ją z zakonem cysterek, a później benedyktynek i ich pięknymi haftami kaszubskimi, natomiast miłośnicy przyrody z jednym z największych akwenów pomorskich – Jeziorem Żarnowieckim. Największy rozgłos, nie tylko na Pomorzu, ale szerzej w Polsce, a także w Europie, Żarnowiec zyskał kilka dekad temu za sprawą planów budowy w pobliżu elektrowni atomowej. Ideę ową poprzedziła realizacja innej inwestycji – elektrowni szczytowo-pompowej Żarnowiec położonej w Czymanowie nad wspomnianym Jeziorem Żarnowieckim. Działania w tym zakresie znalazły odbicie w słowie pisanym. Z perspektywy pomorskiej, autorem piszącym o nich był reportażysta Edmund Szczesiak

czytaj całość »
Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego 0
Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego

Pomorskie reportaże


Edmund Szczesiak o cichych bohaterach stanu wojennego



W wrześniu 2022 roku uczestniczyłem w XXI Konferencji Kaszuboznawczej organizowanej przez Muzeum Zachodniokaszubskie w BytowieAkademię Pomorską w Słupsku i Instytut Kaszubski w Gdańsku Literatura kaszubsko-pomorska w czasach "Solidarności" i stanu wojennego. W 2023 roku, tekst ukazał się w 24 tomie Rocznika Nasze Pomorze. Dzięki uprzejmości bytowskiego Muzeum zamieszczam konferencyjny tekst także na blogu CZEC. Jest to dla mnie ważny tekst, bo choć w niewielkiej części mogę przekazać informację o wielu wspaniałych postaciach, działających często z perspektywy cienia, a mających ogromne znaczenie dla solidarnościowej sprawy i obalenia systemu socjalistycznego.

 

czytaj całość »
Kaszubska Influencerka. Rok działalności 0
Kaszubska Influencerka. Rok działalności

 Kaszubska Influencerka

 

Rok działalności

 

Któż na Kaszubach nie zna Karoliny Stanowskiej występującej od roku w mediach społecznościowych, jako Kaszubska Influencerka? Jej projekt promujący w dość nietuzinkowy sposób Kaszuby i język kaszubski znajdziemy na Facebooku i Youtube. Podsumowując rok działalności, który mija 6 listopada spotykamy się w Gdyni w miejscu związanym z kaszubszczyzną – w księgarni CZEC. Dalszą część rozmowy kontynuujemy nad brzegiem morza w Orłowie – jednej z najpiękniejszych części Gdyni.

czytaj całość »
Opowieść mocno pomorska 0
Opowieść mocno pomorska

Niewymazane z pamięci

Opowieść mocno pomorska

 

W 2021 roku ukazała się książka Niewymazane z pamięci Alicji Balcerzak związanej zawodowo z Zespołem Szkół Morskich w Darłowie, a naukowo – jako doktorantka – z Akademią Pomorską w Słupsku. Darłowo to miejsce jej zamieszkania i pracy jako nauczycielka. Darłowska jest także tematycznie wspomniana publikacja, która jest swoistą hybrydą literacką: połączeniem reportażu, biografii, wywiadu opowiadania, a także epistografii. Jak możemy dowiedzieć się z prologu, taki był właśnie zamysł autorki, która przytacza historie życia dwóch postaci – honorowych obywateli miasta Darłowa. To Brygida (Luiza) Jerzewska z domu Wirtz (1928‒), pochodząca z niemieckiej rodziny, która przybyła do Darłowa w czasie II wojny światowej z Zagłębia Ruhry oraz Konrad Wojtas (1922‒2003) – pochodzący z Podhala, więzień obozów koncentracyjnych Gross-Rosen, Buchenwald i Mauthausen-Gusen. Dwie różne postacie: kobieta i mężczyzna, Niemka i Polak i ich różne doświadczenia oraz losy wojenne są główną treścią książki. Po II wojnie światowej, życie obu postaci łączy ich nowa, mała ojczyzna – Pomorze i miasto Darłowo – tak mocno wpisane w historię tej wielokulturowej krainy. Obie postacie spaja także wspólny zawód nauczycielski, a także wkład w odbudowę i pielęgnowanie dziejów oraz tożsamości Darłowa i szerzej regionu. Jakże to inne losy i inny bagaż doświadczeń mający jednak wspólny, przymiotnik pomorski.

czytaj całość »
Wspomnienia z Grudnia 1970 - Przeżyłem 5
Wspomnienia z Grudnia 1970 - Przeżyłem

Wspomnienia z Grudnia 1970

 

Przeżyłem

 

W 2020 roku obchodzimy 50. rocznicę masakry grudniowej. Na przestrzeni lat o tym tragicznym wydarzeniu powstało wiele opracowań. Do dziś żyją osoby będące uczestnikami tej historii. Przez lata z uwagą wsłuchiwałem się w wiele tych wspomnień – członków mojej rodziny i znajomych. Część z nich utrwaliłem w słowie pisanym, zachowując je dla przyszłych pokoleń. W ostatnim czasie przygotowując artykuł związany z tym tematem do miesięcznika „Pomerania” natrafiłem na niezwykłą relację mojego przyjaciela – Ryszarda Zinki – Kaszuby rodem z Pierwoszyna, a od wielu lat mieszkańca Gdyni, który większość swojego życia przepracował w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni (późniejsza Stocznia Gdynia S.A.).

czytaj całość »
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10 11
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10

Gdyńskim szlakiem

Niezwykła kamienica

 

Przechadzając się wielokrotnie centrum Gdyni, często mijałem przedwojenną kamienicę przy ulicy Mściwoja 10. Jest to obszar przywołujący wiele wspomnień rodzinnych i nie tylko – pełno tutaj ciekawych nawiązań do historii. Pierwsze z nich to imię pomorskiego księcia. Na tej ulicy swe miejsce miała w międzywojniu słynna drukarnia Franciszka Petrymusza, zagrabiona później przez władzę ludową. Tutaj mieściła się w latach powojennych redakcja „Dziennika Bałtyckiego” w której pracował Lech Bądkowski. Także przy ul. Mściwoja, moja rodzina – Polonia Gdańska, miała w czasie II RP siedzibę swojej firmy. Przodkowie nie bez przyczyny lokowali ją właśnie tutaj – w przedwojennej Gdyni – czuli się Polakami, odchodząc stopniowo z Wolnego Miasta Gdańska w miarę zwiększającej się dominacji żywiołu faszystowskiego w tym mieście. Dosłownie kilkadziesiąt metrów dalej w stronę ulicy Starowiejskiej jest słynne miejsce – dom rodziny Skwierczów, zwany popularnie domkiem Abrahama, ostatnie miejsce zamieszkania Antoniego Abrahama.

czytaj całość »
Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina 3
Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina

Gdyńscy Kaszubi

Lucjan Hoga – jestem z Wiczlina

Wiczlino jest częścią Gdyni, która w ostatnich latach bardzo mocno się zmienia. Ten proces będzie postępować, według planów rozwoju, zachodnią część miasta ma zamieszkiwać w przyszłości co najmniej kilkadziesiąt tysięcy gdynian. Całkiem nie tak dawno, bo jeszcze w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a więc zaledwie trzydzieści parę lat temu, mijając Chwarzno i obwodnicę Trójmiasta zaczynał się inny, spokojniejszy świat – pola obsiane żytem, pasące się krowy, rzadka jednorodzinna zabudowa, niewielki ruch samochodów oraz często słyszany język kaszubski były stałym składnikiem ówczesnego, wiczlińskiego krajobrazu. Stopniowe zmiany zaczęły postępować w końcówce ubiegłego tysiąclecia, by nabrać na sile i dynamice w ostatniej dekadzie. O najstarszych mieszkańcach Wiczlina, historii tego miejsca oraz zmieniającym się świecie dowiaduje się podczas rozmowy z Lucjanem Hogą – rodowitym mieszkańcem tej obecnej dzielnicy Gdyni.

czytaj całość »
Maciej Kosycarz 1964–2020 0
Maciej Kosycarz 1964–2020

Fotoreporter - zawód i pasja

Maciej Kosycarz 1964–2020

 

26 marca 2020 roku, dotarła do nas bardzo smutna wiadomość – do wieczności odszedł Maciej Kosycarz – gdański fotoreporter, autor tysięcy zdjęć i wielu wspaniałych albumów. W branży fotoreporterskiej, którą podążył za swym ojcem Zbigniewem Kosycarzem (1925–1995) był pewną ikoną i świetną marką. Jego nazwisko i Agencja Kosycarz Foto Press to ważna składowa trójmiejskiego kodu genetycznego w ostatnich dekadach. To esencja tego wszystkiego co kształtowało pewną specyfikę tych trzech miast, ale także szerzej całego Pomorza. Ciężkie to do wyobrażenia bez udziału i fotoreporterskiego zmysłu Macieja, który uwieczniał w obrazie migawki ważnych wydarzeń – radosnych, smutnych, doniosłych, czyli całości tego czym jest życie każdego z nas oraz życie miasta i regionu.

czytaj całość »
Dwa lata po nawałnicy 0
Dwa lata po nawałnicy

Był las, będzie las...

 

Dwa lata po nawałnicy

 

W sierpniu 2019 roku, Radio Gdańsk przez kilka dni emitowało cykl nawiązujący do tragicznej nawałnicy, która spustoszyła sporą część Kaszub w 2017 roku. Miałem okazję uczestniczyć w jednej z audycji prowadzonej przez dziennikarza Roberta Grotha. Wspólnie z dh. Andrzejem Rodą z OSP Sulęczyno oraz dh. Tadeuszem Darhaczem z OSP Chwaszczyno wspominaliśmy nasze działania sprzed dwóch lat. Program wzbogacono wywiadami, których udzielaliśmy w 2017 roku.

czytaj całość »
Lato z radiem - na kaszubskiej Nordzie 0
Lato z radiem - na kaszubskiej Nordzie

Lato z radiem

Na kaszubskiej Nordzie

 

Któż z nas, nie zna audycji radiowej "Jedynki" – Lato z Radiem? Charakterystyczny rytm utworu Polka Dziadek rozpoczynający ten program to jedno z wakacyjnych wspomnień mojego dzieciństwa. Od tego czasu minęło już kilka dziesięcioleci, mocno zmienił się otaczający nas świat oraz to, co słyszymy w stacjach radiowych. Audycję Lato z Radiem możemy jednak wciąż usłyszeć w "Jedynce". 19–20 lipca br. ekipa Lata z Radiem zagościła w Pucku.

czytaj całość »
Nie tylko o tabakierach 2
Nie tylko o tabakierach

Gdyńscy kolekcjonerzy: Jerzy Zając

Nie tylko o tabakierach

 

Od wielu lat na swej kaszubsko-pomorskiej drodze spotykam ciekawych ludzi zajmujących się rozmaitymi dziedzinami regionalizmu. Sporą grupę stanowią kolekcjonerzy przeróżnych artefaktów. Jedną z takich osób jest gdyński kolekcjoner – Jerzy Zając, człowiek wielu pasji i zajęć.

czytaj całość »
Panna Klementyna czyli historia kaszubskiej chusty 2
Panna Klementyna czyli historia kaszubskiej chusty

Teatr

Panna Klementyna czyli historia kaszubskiej chusty

 

26 stycznia 2019 roku w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza odbyła się długo wyczekiwana premiera Przygód Remusa w reżyserii Krzysztofa Babickiego. Napisano o niej sporo i z pewnością jeszcze wiele przeczytamy w najbliższych tygodniach.

Remusowa tematyka od lat była w kręgu moich zainteresowań. Dzięki jej zgłębianiu miałem okazję obcowania z wieloma pięknymi miejscami Kaszub, ale co najważniejsze poznania niezwykle ciekawych ludzi. Były to wspaniałe wędrówki. Mijają lata, a do dziś wspominam gościnę u Felicji Baska-Borzyszkowskiej w Łubianie 2009 roku, wiele spływów kajakowych Śladami Remusa i spotkania z red. Edmundem Szczesiakiem oraz promocje wznowień Remusa, które prowadziłem w Bytowie, Kościerzynie, Sierakowicach, Pucku, Wejherowie i rodzinnej Gdyni. Te spotkania, oprócz przekazywania oraz nabywania wiedzy zawsze niosły ze sobą ciekawe zdarzenia. Podobnie było przed Remusową premierą w Gdyni.

czytaj całość »
Mistrz reportażu 0
Mistrz reportażu

Wejherowski Gryf Literacki

Mistrz reportażu

 

15 marca 2018 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Aleksandra Majkowskiego w Wejherowie, podczas uroczystej gali wręczono nagrodę „Gryf Literacki 2017”. Do tegorocznego konkursu zgłoszonych zostało aż 36 publikacji związanych z powiatem wejherowskim. Nagrodzona została książka „Drogą Do Nieba Śladami Remusa” Edmunda Szczesiaka. Wyróżnione zostały dodatkowo publikacje: „Rómka & Tómka przecywiónka: felietónë pòzebróné” Tomasza Fopke i Romana Drzeżdżona, a także fabularyzowany komiks historyczny „Las Piaśnicki” Tomasza Meringa.

Podczas uroczystej gali, fragmenty nagrodzonych utworów odczytali członkowie bibliotecznej grupy teatralnej „Errata”. Miałem także zaszczyt zaprezentować wykład laudacyjny. Edmund Szczesiak to mój dawny szef z „Pomeranii”, przyjaciel i niedościgniony mistrz reportażu.

Zachęcam do zapoznania się z treścią wygłoszonej laudacji.

czytaj całość »
Ormuzdowe Skry 2017 0
Ormuzdowe Skry 2017

Nagrody miesięcznika "Pomerania"

Ormuzdowe Skry 2017

23 lutego 2018 roku w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku odbyła się gala wręczenia Skier Ormuzdowych 2017. Nagrody te są przyznawane od 1985 roku przez Kolegium Redakcyjne i zespół redakcyjny „Pomeranii” za szerzenie wartości zasługujących na publiczne uznanie, pasje twórcze, propagowanie kultury kaszubskiej i pomorskiej oraz społeczne inicjatywy w dziedzinie kultury. Ormuzdowa skra to coś więcej niż zwykła nagroda. Każdy kto przeczytał arcydzieło literatury kaszubskiej Żëcé i przigodë Remusa, ten wie co mam na myśli. Miałem przyjemność poprowadzić tę uroczystość wspólnie z Drëchną z Czerska – Aleksandrą Dzięcielską-Jasnoch.

czytaj całość »
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium