Kaszubski ekspres sopocki 0
Kaszubski ekspres sopocki

Historia Marianny Selonke

Kaszubski ekspres sopocki

 

W Sopocie rozpoczęło się głosowanie odnoszące się do postaci kobiecych związanych z tym miastem - szczegóły tutaj. Jedna z nich zostanie uwieczniona na muralu Marty Frej. Wśród proponowanych kandydatur jest kaszubska posłanka pocztowa Marianna Selonke, żyjąca w Sopocie na przełomie XVIII i XIX wieku. Nie wiadomo skąd pochodziła, pewny jest natomiast jej kaszubski rodowód. Prawdopodobnie pierwotna forma jej nazwiska brzmiała Zielonka i uległa zniemczeniu w czasach zaboru pruskiego. Marianna Selonke była postacią niezwykle znaną i lubianą w Sopocie i jego okolicach. Jej kariera pocztowa rozpoczęła się w 1820 roku. Początkowo pełniła usługi posłańca pocztowego dorywczo w razie zapotrzebowania. Trzy lata później została stałym posłańcem sezonowym, dostarczając korespondencję i przesyłki z Sopotu przez Karlikowo, Oliwę, Polanki, Strzyżę i Wrzeszcz do gdańskiej Poczty Głównej, mieszczącej się przy ulicy Długiej (w tym samym miejscu co obecnie).

czytaj całość »
Grudzień 70 - wspomnienia Józefa Lanca 1
Grudzień 70 - wspomnienia Józefa Lanca

Moje wspomnienia

Grudzień 1970

 

W związku z 50. rocznicą Grudnia 70, publikowałem artykuły i wspomnienia gdyńskich stoczniowców uczestniczących w tych tragicznych wydarzeniach. Po ich publikacji skontaktował się ze mną mój znajomy ze Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego - Józef Lanc - wieloletni pracownik dawniej Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, późniejszej Stoczni Gdynia, a obecnie Crist S.A. Poza zawodową działalnością stoczniową, Józef Lanc od wielu lat działa na niwie samorządowej i kaszubskiej - był radnym i wielokrotnie prezesem rumskiego oddziału ZKP.  

czytaj całość »
Historie rodów kaszubskich w „Dzienniku Bałtyckim” 0
Historie rodów kaszubskich w „Dzienniku Bałtyckim”

Genealogia pomorska

Historie rodów kaszubskich w „Dzienniku Bałtyckim”

 

Od połowy września 2020 r. „Dziennik Bałtycki” w co drugi piątek publikuje cykl niezwykle ciekawych artykułów Historie rodów pomorskich genealoga Przemysława Pragerta z Gdyni, autora pięciotomowego Herbarza szlachty kaszubskiej tom I-V, który ukazał się nakładem Wydawnictwa BiT w latach 2005-2018.

Dotychczas opisane zostały rody: Lewińskich, Pałubickich, Lniskich, Kręckich, Pobłockich, Zakrzewskich, Dąbrowskich, Główczewskich i Wysieckich.

Następny odcinek z cyklu „Historie rodów pomorskich”, opowiadający o rodzinie Rolbieckich, ukaże się 19 lutego, w kolejnych tygodniach 2021 roku: Sikorscy (5 marca), Zelewscy (19 marca) oraz Malotka (2 kwietnia). Zachęcamy do poszukiwania swoich korzeni!

czytaj całość »
O kociewskim święcie i pochodzeniu nazwy 0
O kociewskim święcie i pochodzeniu nazwy

Łagodna kraina

O kociewskim święcie i pochodzeniu nazwy

 

10 lutego obchodzimy Światowy Dzień Kociewia w rocznicę pierwszej wzmianki o tym regionie w źródłach pisanych z 1807 roku. Z tej okazji przypominamy tę historię i oraz nawiązujemy do pochodzenia nazwy tego regionu – łagodnej krainy, jak opisywał ją przed laty znany regionalista kociewski ‒ Roman Landowski.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice - Witomino 8
Gdyńskie dzielnice - Witomino

Gdyńskie dzielnice

Witomino

Na kolejne urodziny Miasta Gdyni przypadające 10 lutego, publikuję tekst związany z moją rodzinną dzielnicą ‒ Witomino, miejscem malowniczo położonym na wzgórzach morenowych (80‒115 m n.pm.) wśród pięknych lasów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Moja rodzina zamieszkała w tym zakątku w 1931 roku, zasiedlając jeden z charakterystycznych domów u zbiegu ulicy Poprzecznej i Stawnej. Najstarsze materiały, przytoczone w tekście pochodzą w dużym stopniu z archiwów wydobytych przez dr. Tomasza Rembalskiego, który przez przeszło dekadę był także mieszkańcem Witomina. W 2018 roku mieliśmy okazję wspólnie poprowadzić jeden ze spacerów historyczno-krajoznawczych przybliżających tę dzielnicę Gdyni. Dwa lata później w 2020 roku witomiński spacer prowadziłem wspólnie z krajoznawcą, autorem wielu przewodników - Jarosławem Ellwartem. Kolejna część informacji, które przytaczam to wspomnienia i obserwacja zarówno moja jak i członków mojej rodziny, którzy w większości zakończyli już swoją ziemską drogę.

czytaj całość »
Etnofilologia kaszubska w CZEC! 1
Etnofilologia kaszubska w CZEC!

Zajęcia ze studentami

Etnofilologia kaszubska w CZEC!

28 stycznia 2021 roku gościliśmy w siedzibie naszej firmy CZEC – studentów I roku etnofilologii kaszubskiej Uniwersytetu Gdańskiego z opiekunem grupy – dr. Dariuszem Majkowskim. Opowiadaliśmy m.in. o początkach naszej działalności i rozwoju, kaszubsko-pomorskich książkach, etnodesignie – projektowaniu, szukaniu inspiracji itp. Spędziliśmy blisko trzy godziny na ubogacających, wspólnych rozmowach. Pozdrawiamy naszych Gości i zapraszamy ponownie!

czytaj całość »
Prace związane z tablicą poświęconą Wojciechowi Kiedrowskiemu 0
Prace związane z tablicą poświęconą Wojciechowi Kiedrowskiemu

Pielęgnowanie pamięci

Prace związane z tablicą poświęconą Wojciechowi Kiedrowskiemu

7 stycznia br. w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach odbyło się spotkanie w sprawie tablicy pamiątkowej poświęconej Wojciechowi Kiedrowskiemu (1937‒2011) – kaszubskiemu redaktorowi, wydawcy i działaczowi – twórcy Oficyny CZEC. 18 kwietnia 2021 roku minie dziesiąta rocznica śmierci tej zasłużonej Postaci. Pomysłodawcą tej inicjatywy jest Jerzy Nacel – wiceprezes gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oraz przyjaciel Wojciecha Kiedrowskiego. Do jej realizacji przyłączyły się zrzeszeniowe oddziały z Gdańska, Gdyni, Kartuz oraz Muzeum Kaszubskie w Kartuzach wraz z samorządem tego miasta. Taki dobór zaistniał nie bez przyczyny – to właśnie z tymi miastami: Gdynią, Gdańskiem i Kartuzami, Wojciech Kiedrowski związał najmocniej swe życie oraz działalność.

czytaj całość »
Wspomnienia z Grudnia 1970 - Przeżyłem 5
Wspomnienia z Grudnia 1970 - Przeżyłem

Wspomnienia z Grudnia 1970

 

Przeżyłem

 

W 2020 roku obchodzimy 50. rocznicę masakry grudniowej. Na przestrzeni lat o tym tragicznym wydarzeniu powstało wiele opracowań. Do dziś żyją osoby będące uczestnikami tej historii. Przez lata z uwagą wsłuchiwałem się w wiele tych wspomnień – członków mojej rodziny i znajomych. Część z nich utrwaliłem w słowie pisanym, zachowując je dla przyszłych pokoleń. W ostatnim czasie przygotowując artykuł związany z tym tematem do miesięcznika „Pomerania” natrafiłem na niezwykłą relację mojego przyjaciela – Ryszarda Zinki – Kaszuby rodem z Pierwoszyna, a od wielu lat mieszkańca Gdyni, który większość swojego życia przepracował w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni (późniejsza Stocznia Gdynia S.A.).

czytaj całość »
Ważna rocznica - Grudzień 1970 w Gdyni 0
Ważna rocznica - Grudzień 1970 w Gdyni

Grudzień 1970 

Ważna rocznica

             W 2020 roku mija pięćdziesiąta rocznica krwawych wydarzeń grudniowych, które miały miejsce w kilku miastach Pomorza – Gdańska, Gdyni, Szczecina oraz Elbląga. Grudzień 1970 na zawsze będzie kojarzyć się ze zbrodnią władzy popełnioną na własnych obywatelach. Gdynia została najbardziej doświadczona w tej kwestii. W tym mieście zginęło najwięcej osób – liczba ofiar obejmuje 18 zabitych i setki rannych. Grudzień ‘70 w Gdyni to jeden z tragicznych składników DNA młodego miasta, przypominam tę historię korzystając z materiałów dziennikarki Wiesławy Kwiatkowskiej (1936‒2006), która jako pierwsza zbierała relacje i walczyła o pamięć tej tragedii oraz ze wspomnień uczestnika grudniowej masakry – gdynianina pochodzącego z kaszubskiej rodziny ‒ Jerzego Miotke, wówczas 19-letniego pracownika Stoczni im. Komuny Paryskiej, a w późniejszych latach działacza NSZZ „Solidarność” i samorządowca – wiceprezydenta Gdyni oraz wiceprzewodniczącego Rady Miasta Gdyni w latach 1998‒2014.

czytaj całość »
Najstarszy gdyński pomnik 1
Najstarszy gdyński pomnik

Gdyńskie zabytki

Najstarszy pomnik

 

Mało gdynian zna to miejsce – pomnik Ofiar I Wojny Światowej znajdujący się przy ulicy Działdowskiej 12 w obecnej dzielnicy – Leszczynki. Wcześniej, do około 1950 roku, zabytek był usytuowany w sercu starej Chyloni w pobliżu plebani parafii pw. Św. Mikołaja. Mało znany jest także fakt, że jest to najstarszy gdyński pomnik, który został ufundowany przez Bractwo Najświętszego Serca Maryi w okolicy 1921 roku. Bractwo zostało zawiązane niedługo wcześniej – 11 listopada 1918 roku, należało do niego 250 parafian co stanowiło wówczas trzecią cześć ogólnej liczby mieszkańców Chyloni. Historię pomnika przybliżaliśmy wspólnie z dr. Tomaszem Rembalskim i Jarosławem Ellwartem uczestnikom spaceru zorganizowanego przez Kaszubskie Forum Kultury w 2018 roku. W ostatnich tygodniach pomnik został poddany gruntownej renowacji i wpisany do rejestru gdyńskich zabytków. Stało się to dzięki inicjatywie Stowarzyszenia „Nasze Leszczynki”, ofiarności mieszkańców Leszczynek i Chyloni, finansowemu wsparciu Gminy Gdynia oraz pomocy parafii pw. Św. Józefa. Całość projektu koordynowali: Izabela i Robert Nieżorawscy.

czytaj całość »
Odkryli diament 0
Odkryli diament

O Annie Łajming

Odkryli diament

 

W 2016 roku publikowałem artykuł związany z Anną Łajming w pracy monograficznej pod redakcją Adeli Kuik-Kalinowskiej – Zapisane i ocalone. Twórczość literacka Anny Łajming. Chciałem go przypomnieć w lipcu br. w kolejną rocznicę śmierci znanej, kaszubskiej pisarki, ale w natłoku obowiązków nie zrealizowałem tego pomysłu. Co pewien czas powracam do twórczości Anny Łajming, dlatego przypominam go już teraz.

czytaj całość »
Erwin Król (1935‒2020) 0
Erwin Król (1939‒2020)

Przewędrowaliśmy Kaszuby…

Erwin Król (1935‒2020)

We wrześniu br. pożegnałem na witomińskim cmentarzu mojego Wujka – Erwina. Swe korzenie miał na środkowych Kaszubach - pochodził z Chmielna, ale dorosłe życie związał z Gdynią, a konkretnie z dzielnicą Witomino. Będąc nastolatkiem, to właśnie dzięki Niemu poznałem wiele miejsc na Kaszubach. Zbliżyła nas do siebie pasja wędkarska, grzybiarska i miłość do przyrody. Ciężko wymienić mi wszystkie miejsca – piękne kaszubskie jeziora i lasy, które zobaczyłem dzięki Wujkowi Erwinowi. Były ich dziesiątki.

czytaj całość »
Złoty sen / Złoté snienié 0
Złoty sen / Złoté snienié

Bajka kaszubska

Złoty sen / Złoté snienié

 

W 2020 roku obchodzimy setną rocznicę urodzin Lecha Bądkowskiego  (1920-1984)  –  pisarza,  dziennikarza,  żołnierza  Września  i  Polskich Sił  Zbrojnych  na  Zachodzie,  działacza  kaszubsko-pomorskiego,  sygnatariusza  Porozumień  Sierpniowych  i  rzecznika  MKS-u  podczas  strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku. Tych ważnych składowych z życiorysie Lecha Bądkowskiego było o wiele więcej. Przytoczone powyżej są z pewnością najważniejsze. Mniej znanym faktem jest to, że Bądkowski w swej twórczości literackiej był autorem kilku bajek skierowanych do najmłodszego  czytelnika.  Skąd  taki  kierunek?  Powodów  było  kilka.  Pierwszy,  może najważniejszy – autor pisał bajki z myślą o swej córeczce – Sławinie.  To  właśnie  jej  dedykował  te  utwory.  Na  ślad  tej  historii  natrafiamy  we  wspomnieniach  Sławiny  Bądkowskiej-Kosmulskiej,  opublikowanych w książce (Nie)znane życie figuranta Lecha Bądkowskiego (2020).

czytaj całość »
O Uroczystościach Abrahamowych i wystawie o placu Kaszubskim 0
O Uroczystościach Abrahamowych i wystawie o placu Kaszubskim

Farwë Kaszëb

O Uroczystościach Abrahamowych i wystawie o placu Kaszubskim

 

5 lipca 2020 roku w programie „Farwë Kaszëb” w TVP 3 Gdańsk red. Damroka Kwidzińska przybliżyła temat dotyczący gdyńskich uroczystości związanych z postacią Antoniego Abrahama oraz plenerowej wystawy dotyczącej placu Kaszubskiego. O tych tematach miałem okazję mówić wspólnie z Marcinem Scheibe – pasjonatem historii dawnej Gdyni. Zachęcam wszystkich do odwiedzenia placu Kaszubskiego w Gdyni i obejrzenia tej ciekawej wystawy, która systematycznie powiększa się od trzech lat.

czytaj całość »
Nasz projekt przy Mściwoja 10! 1
Nasz projekt przy Mściwoja 10!

Rocznica 1920–2020

Nasz projekt przy Mściwoja 10!

 

Późnym wieczorem 22 czerwca, w przededniu rocznicy śmierci Antoniego Abrahama, na historycznej kamienicy kaszubskiej rodziny Ciarów – Henicz przy ul. Mściwoja 10 w Gdyni, został zamontowany baner nawiązujący do rocznicy powrotu do Macierzy na Pomorze 1920–2020. Inicjatorem jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Gdyni oraz Kaszubskie Forum Kultury. Autorem projektu jest Małgorzata Bądkowska – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku – właścicielka Księgarni Kaszubsko-Pomorskiej CZEC. Oprócz grafiki, na banerze zamieściliśmy cytat z twórczości Aleksandra Labudy - Droga do morza prowadzi przez serca Kaszubów / Droga do mòrza prowadzy przez serca Kaszëbów.

czytaj całość »
O kaszubskich przewodnikach turystycznych 0
O kaszubskich przewodnikach turystycznych

Farwë Kaszëb

O kaszubskich przewodnikach turystycznych

Polecam obejrzenie programu „Farwë Kaszëb” w TVP 3 Gdańsk, wyemitowanego 21 czerwca 2020 roku, w którym red. Damroka Kwidzińska przybliżyła temat dotyczący kaszubskich przewodników turystycznych – tych historycznych jak i współczesnych. Wspólnie z Tomaszem Fopke - dyrektorem Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie i Jarosławem Ellwartem - właścicielem Wydawnictwa Region, mieliśmy okazję przybliżyć ten turystyczny dział kaszubszczyzny.

czytaj całość »
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10 11
Gdyńskim szlakiem - niezwykła kamienica - Mściwoja 10

Gdyńskim szlakiem

Niezwykła kamienica

 

Przechadzając się wielokrotnie centrum Gdyni, często mijałem przedwojenną kamienicę przy ulicy Mściwoja 10. Jest to obszar przywołujący wiele wspomnień rodzinnych i nie tylko – pełno tutaj ciekawych nawiązań do historii. Pierwsze z nich to imię pomorskiego księcia. Na tej ulicy swe miejsce miała w międzywojniu słynna drukarnia Franciszka Petrymusza, zagrabiona później przez władzę ludową. Tutaj mieściła się w latach powojennych redakcja „Dziennika Bałtyckiego” w której pracował Lech Bądkowski. Także przy ul. Mściwoja, moja rodzina – Polonia Gdańska, miała w czasie II RP siedzibę swojej firmy. Przodkowie nie bez przyczyny lokowali ją właśnie tutaj – w przedwojennej Gdyni – czuli się Polakami, odchodząc stopniowo z Wolnego Miasta Gdańska w miarę zwiększającej się dominacji żywiołu faszystowskiego w tym mieście. Dosłownie kilkadziesiąt metrów dalej w stronę ulicy Starowiejskiej jest słynne miejsce – dom rodziny Skwierczów, zwany popularnie domkiem Abrahama, ostatnie miejsce zamieszkania Antoniego Abrahama.

czytaj całość »
Oksywie w programie „Tedë jo” w TVP 3 Gdańsk 1
Oksywie w programie „Tedë jo” w TVP 3 Gdańsk

W północnej stronie Gdyni

Oksywie w programie „Tedë jo” w TVP 3 Gdańsk

 

14 czerwca 2020 roku w programie „Tedë jo” w TVP3, został wyemitowany materiał o najstarszej części Gdyni – prastarym Oksywiu. Kilka dni wcześniej, miałem okazję spędzenia twórczego popołudnia z ekipą tworzącą wspomniany program: red. Karoliną Raszeją, operatorem Józefem Miszczakiem i dźwiękowcem Pawłem Myszkierem. Wspólnie z ks. proboszczem Kazimierzem Glamą oraz ks. Grzegorzem Milochem mówiliśmy m.in. o kościele pw. Św. Michała Archanioła i średniowiecznej przeszłości Oksywia. Skrót tego materiału ukazał się tego samego dnia w wieczornej „Panoramie” TVP 3 Gdańsk.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice – Oksywie 0
Gdyńskie - dzielnice Oksywie

Gdyńskie dzielnice

Oksywie

Na Òksëwsci Kãpie - Tam na dole szëmią dunë, z pianą rąbią krôj, a tu w górze płaczą zwònë, na grobów cëchi rôj. Tu kòscółk midzë grobë, jak wdowa wtulił sã, a płôszczã gò żałobę (...). W tak malowniczy sposób opisywał Oksywie w swym wierszu – lider ruchu młokaszubskiego – Aleksander Majkowski na początku XX wieku. Wspominając o historii Gdyni, utarło się powiedzenie „na początku było Oksywie”. Znalazło ono nawet odzwierciedlenie w tytule książki redagowanej przez Józefa Borzyszkowskiego, wydanej w 2004 roku z okazji 750-lecia określenia granic parafii Oksywskiej. Ta obecna dzielnica Gdyni, a dawniej samodzielna osada, to miejsce o niezwykle bogatej historii, sięgającej wiele wieków, przed osiedleniem się Słowian na tym terenie.

czytaj całość »
Cenne dary ze spuścizny Wojciecha Kiedrowskiego 0
Cenne dary ze spuścizny Wojciecha Kiedrowskiego

Wejherowskie Muzeum

Cenne dary ze spuścizny Wojciecha Kiedrowskiego

 

W ostatnim czasie miałem okazję przekazać do wejherowskiego muzeum, zbiór prasy z regionu, ukazującej się w latach 1987–2009 pochodzącej ze zbiorów Wojciecha Kiedrowskiego.

Wojciech Kiedrowski, wydawca, regionalista, syn gdyńskiego sędziego z okresu międzywojennego, zamordowanego w Piaśnicy, działacz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, wieloletni redaktor naczelny miesięcznika „Pomerania”, założyciel wraz z żoną Renatą – Oficyny CZEC, laureat nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury w 2003 roku, był również bacznym obserwatorem zmian społecznych i bieżących problemów nurtujących Kaszubów i Pomorzan. Stąd jego pasja kolekcjonerska. Dar w postaci prasy przekazany ze spuścizny W. Kiedrowskiego obejmuje kilka zakresów tematycznych.

czytaj całość »
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium