Odcienie tożsamości - Granica 0
Odcienie tożsamości - Granica

Odcienie tożsamości

Granica

 

Marta – etnodesignerka kaszubska. Na kanałach społecznościowych jej twórczość odnajdziemy pod profilem: Kaszëbsczi kùnszt, gdzie prezentuje od przeszło roku swoje prace z całym bogactwem różnych szkół haftu kaszubskiego w nowoczesnej odsłonie. Jej twórczość była już doceniona w ostatnim czasie tytułem Ambasadorki Kultury Pomorza oraz wyróżnieniem Jawor – u źródeł kultury w dziedzinie: rękodzieła i sztuki ludowej. Przeglądając wspomniany wcześniej profil nie znajdziemy zdjęć jego autorki, lecz tylko jej prace. Natrafimy ponadto na informację odnoszącą się do miejsca, z którym związana jest artystka. To Kościerzyna – urokliwe miasto kaszubskie położone w centrum tego regionu.

czytaj całość »
Gdyńskie dzielnice - Gdynia (Śródmieście) 0
Gdyńskie dzielnice - Gdynia (Śródmieście)

Gdyńskie dzielnice

 

Gdynia (Śródmieście)

 

Kontynuując cykl związany z miastem Gdynia, prezentuję jej centralną część zwaną obecnie Śródmieściem. Dawniej była to wieś Gdynia. To właśnie od dawnej nazwy miejscowości gbursko-rybackiej przyjęło nazwę powstające miasto w 1926 roku. Nazwa Gdynia według językoznawców pochodzi od słowiańskiego określenia oznaczającego teren mokry, podmokły i bagienny. Po raz pierwszy w formie Gdinam pojawiła się w dokumencie z 31 października 1253 roku, wystawionym przez biskupa włocławskiego Wolimira, w którym wymieniono osady należące do parafii w Oksywiu. Prawdopodobnie w tych czasach, Gdynia była własnością książęcą przekazaną na przełomie XIII/XIV wieku rodzinie rycerskiej.

czytaj całość »
100. rocznica Zaślubin z Morzem oraz urodziny Gdyni - Żeromski na Kaszubach 1
100. rocznica Zaślubin z Morzem oraz urodziny Gdyni - Żeromski na Kaszubach

100. rocznica Zaślubin z Morzem oraz urodziny Gdyni

Żeromski na Kaszubach

 

W 2020 roku mija setna rocznica przyłączenia Pomorza do Polski. W ostatnim czasie, w prasie i portalach internetowych pojawiło się z tej okazji wiele artykułów. Data: 10 luty nosi w sobie wiele ważnych wydarzeń, najbardziej znane to: Zaślubiny z Morzem w Pucku w 1920 roku, sześć lat później – także 10 lutego, Gdynia uzyskała prawa miejskie, a w 1938 roku, także tego lutowego dnia odszedł do wieczności w gdyńskim szpitalu – Aleksander Majkowski – lider młodokaszubów. W obecnym artykule pragnę przybliżyć postać Stefana Żeromskiego, pochodzącego spoza Pomorza, jednak swą działalnością bardzo mocno związaną z tą ziemią. W 2020 roku mija także okrągła rocznica – sto lat od jego pobytu w północnych stronach. Pomorska kraina, którą odwiedził w 1920 roku, stała się w następnych latach inspiracją w jego twórczości. Odnajdziemy tam sporo tropów gdyńskich i kaszubskich.

czytaj całość »
Gdynia – Lechowi Bądkowskiemu 2
Gdynia – Lechowi Bądkowskiemu

Ważna rocznica

Gdynia – Lechowi Bądkowskiemu

 

24 stycznia 2020 roku minęła setna rocznica urodzin Lecha Bądkowskiego (1920–1984) – żołnierza Września, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemnego, działacza kaszubsko-pomorskiego, współzałożyciela Zrzeszenia Kaszubskiego w 1956 roku, publicysty, pisarza, rzecznika "Solidarności" i sygnatariusza Porozumień Sierpniowych oraz orędownika Polski samorządnej. Jego życiorys mógłby z pewnością posłużyć jako materiał filmu sensacyjnego. Dla nas, Kaszubów i szerzej Pomorzan to jedna z najważniejszych postaci ruchu kaszubsko-pomorskiego II połowy XX wieku, jeden z głównych ideologów tego nurtu. Lech Bądkowski pozostawił po sobie bardzo wiele dokonań, zarówno tych materialnych jak i funkcjonujących w sferze idei i ducha. Te drugie z pewnością są ważniejsze, bo stanowią inspirację do działania kolejnych pokoleń.

czytaj całość »
Poznaj etymologię nazwy Swornychgaci 0
Co wspólnego mają ze sobą słoma, rzeka i koronkowe gacie? Poznaj etymologię nazwy Swornychgaci!

Co wspólnego mają ze sobą słoma, rzeka i koronkowe gacie?

Poznaj etymologię nazwy Swornychgaci

Polska jest bogata w miejscowości o zaskakujących nazwach – trudnych do wypowiedzenia, szokujących, często śmiesznych oraz mających ciekawą etymologię. Na pomorskiej mapie znajdziemy wieś Swornegacie. Skąd wzięła się ta nazwa, od jak dawna jest używana i jaka jest jej etymologia? Poznaj Swornegacie bliżej i zapragnij je odwiedzić!

czytaj całość »
Lato z radiem - na kaszubskiej Nordzie 0
Lato z radiem - na kaszubskiej Nordzie

Lato z radiem

Na kaszubskiej Nordzie

 

Któż z nas, nie zna audycji radiowej "Jedynki" – Lato z Radiem? Charakterystyczny rytm utworu Polka Dziadek rozpoczynający ten program to jedno z wakacyjnych wspomnień mojego dzieciństwa. Od tego czasu minęło już kilka dziesięcioleci, mocno zmienił się otaczający nas świat oraz to, co słyszymy w stacjach radiowych. Audycję Lato z Radiem możemy jednak wciąż usłyszeć w "Jedynce". 19–20 lipca br. ekipa Lata z Radiem zagościła w Pucku.

czytaj całość »
Wspieramy nasz region 0
Wspieramy nasz region

Naturalnie - regionalnie

Wspieramy nasz region

 

Przez wiele lat funkcjonowania naszej firmy CZEC, staramy się wspierać w miarę naszych możliwości różnego typu inicjatywy osadzone w regionie Kaszub i Kociewia. Nabywając towar i usługi niezbędne w naszej działalności promujemy niewielkie, regionalne, często rodzinne firmy. Uważamy to za niezwykle ważne. Czyniąc to wspieramy rozwój naszego Pomorza. Takie działanie pozwala nam nawiązywać ciekawe i wartościowe kontakty, spora część z naszych Kontrahentów to po latach dobrzy znajomi, a czasem przyjaciele. Wierzymy mocno, że to ma sens i przyczynia się do rozwoju Pomorza.

czytaj całość »
Antoni Abraham – król Kaszubów 2
Antoni Abraham – król Kaszubów

Zasłużeni Pomorzanie

Antoni Abraham – król Kaszubów

 

W tym roku mija sto lat od Konferencji Pokojowej w Wersalu, na mocy której część Pomorza powróciła do Macierzy. W czerwcu minie także kolejna rocznica śmierci Antoniego Abrahama, syna ziemi kaszubskiej – bojownika o jej polskość, bardzo mocno związanego z wydarzeniami we Francji. Także w tym roku minie 150 rocznica urodzin Abrahama.

czytaj całość »
Nie tylko o tabakierach 2
Nie tylko o tabakierach

Gdyńscy kolekcjonerzy: Jerzy Zając

Nie tylko o tabakierach

 

Od wielu lat na swej kaszubsko-pomorskiej drodze spotykam ciekawych ludzi zajmujących się rozmaitymi dziedzinami regionalizmu. Sporą grupę stanowią kolekcjonerzy przeróżnych artefaktów. Jedną z takich osób jest gdyński kolekcjoner – Jerzy Zając, człowiek wielu pasji i zajęć.

czytaj całość »
Śladami Remusa 0
Śladami Remusa

Literatura i teatr

Śladami Remusa

Każdego roku na kaszubsko-pomorskim rynku wydawniczym ukazuje się sporo nowych pozycji literackich. Istnieje jednak pewna książka ciesząca się od lat niesłabnącym zainteresowaniem czytelników – to arcydzieło literatury kaszubskiej, powieść Aleksandra Majkowskiego „Żëcé i przigòdë Remùsa”. Okazja do przypomnienia tej książki jest szczególna – od 26 stycznia 2019 na scenie Teatru Miejskiego w Gdyni będziemy mogli zobaczyć „Przygody Remusa” w reżyserii Krzysztofa Babickiego oparte na dziele A. Majkowskiego.

O wspomnianej książce powstało na przełomie lat, wiele artykułów i prac naukowych. Ta niezwykła publikacja jest wciąż odkrywana na nowo przez kolejne pokolenia. Jej autor – Aleksander Majkowski odszedł do wieczności przeszło osiemdziesiąt lat temu, jednak główny bohater jego najznamienitszej powieści – Remus, wciąż żyje w umysłach miłośników tego dzieła. Na czym polega niezwykłość tej książki? Odpowiedź nie jest łatwa. Istnieje powiedzenie – nie zna Kaszub ten, kto nie przeczytał Remusa. Jest sporo prawdy w tym stwierdzeniu. Znany działacz kaszubsko-pomorski Lech Bądkowski, będący pierwszym tłumaczem powieści Żëcé i przigòdë Remùsa na język polski, wielokrotnie powtarzał, że poznanie tego dzieła jest sprawą nieodzowną dla każdego Pomorzanina, a także wszystkich tych, którzy zajmują się zagadnieniami regionu Kaszub i Pomorza. Pierwsze wydanie Remusa, nosiło bardzo trafny podtytuł – zwierciadło kaszubskie. Książka faktycznie zasługuje na miano lustrzanego odbicia Kaszub drugiej połowy XIX wieku, czyli czasu jej akcji.

czytaj całość »
Nowy Rok i Trzech Króli 0
Nowy Rok i Trzech Króli

Rok obrzędowy na Kaszubach

Nowy Rok i Trzech Króli

 

Niedawno świętowaliśmy Boże Narodzenie – na Kaszubach określane nazwą: Gòdë. Okres ten rozciąga się aż do Święta Trzech Króli. Dawniej w tym czasie, kolędowały w naszym regionie grupy chłopców zwane – trzej królowje (trzej królowie), którzy byli odziani w długie kolorowe stroje, a na głowach nosili wysokie korony. Jeden z kolędników trzymał umocowaną na kiju dużą gwiazdę, drugi kolorową skarbonkę, trzeci posiadał spory kij służący do odpędzania psów. Gdy wspomniany zespół kolędników pojawiał się w kaszubskich domostwach śpiewano kolędy – Mędrcy świata monarchowie lub Trzej królowie. Kolędnicy recytowali także wiersz o Bożym Narodzeniu w języku polskim i kaszubskim.

czytaj całość »
Niezłomny Kapłan - Król Kaszubów 0
Niezłomny Kapłan - Król Kaszubów

Król Kaszubów

Niezłomny Kapłan

3 kwietnia 2018 roku minęła 104 rocznica urodzin ks. prałata dr. Hilarego Jastaka. Od jego śmierci minęło już osiemnaście lat. Miasto Gdynia i gdynianie nie zapomnieli o tej ciekawej i zasłużonej postaci.


Młodość

Hilary Jastak urodził się 3 kwietnia 1914 roku w Kościerzynie w rodzinie Marii i Jakuba Jastaków. Był najmłodszym z szesnaściorga dzieci. Ojciec Hilarego był postacią niezwykle znaną w tym mieście, w czasach zaboru pruskiego należał do aktywnych działaczy propolskich, w okresie I wojny światowej zasiadał w Radzie Miejskiej Kościerzyny z listy polskiej, a w międzywojniu był początkowo przewodniczącym Rady, a późniejszym czasie burmistrzem Kościerzyny. Matka Hilarego zmarła, gdy jej syn miał siedem lat. Za sprawą działalności społecznej i politycznej swego ojca, młody Hilary miał okazję częstych spotkań z wieloma działaczami i literatami kaszubsko-pomorskimi, którzy często odwiedzali kościerski dom Jastaków, byli to m.in. Antoni Abraham, Tomasz Rogala, biskup Konstantyn Dominik, ks. Kazimierz Bieszk, ks. Józef Wrycza, redaktor Władysław Kulerski, Izydor i Teodora Gulgowscy oraz mający ogromny wpływ na powołanie do kapłaństwa – ks. Leon Heyke, będący także jego nauczycielem. W Kościerzynie Hilary Jastak ukończył Szkołę Powszechną przy Seminarium Nauczycielskim oraz Gimnazjum Męskie w Chełmnie.

czytaj całość »
Gdyńskim szlakiem 1
Gdyńskim szlakiem

Przewodnik o mieście z morza i marzeń

Gdyńskim szlakiem

10 lutego 2018 roku w dzień urodzin miasta Gdyni ukazała się książka Gdynia. Przewodnik. Na przestrzeni ostatnich lat publikowano wiele pozycji o tematyce gdyńskiej. Piękne albumy wydawał Sławomir Kitowski, ciekawie o historii tej dawniejszej pisał Tomasz Rembalski, natomiast o tej nowszej Małgorzata Sokołowska. Sporo niezwykle wartościowych publikacji o tematyce morskiej, bardzo mocno powiązanej z miastem z morza i marzeń, publikował Jerzy Drzemczewski. Wspominając tematykę gdyńską, koniecznie trzeba wymienić nieżyjących już: Kazimierza Małkowskiego i Edwarda Obertyńskiego. Przewodników turystycznych ukazywało się jednak niewiele, często były one powiązane z pozostałymi dwoma grodami Trójmiasta. Samodzielny przewodnik o naszym mieście Gdynia w dość ciężkim czasie dla wydawców (w 1989 roku) opublikował wspomniany Kazimierz Małkowski, a wiele lat później Agnieszka Walczak – Gdynia dla każdego (2012). Ten ostatni był przygotowany z myślą o osobach niepełnosprawnych. Aby dostrzec pełniejszą paletę gdyńskich przewodników trzeba cofnąć się do międzywojnia. Dziś ukazują się reprinty tych wydań, a pierwsze wydania można spotkać jedynie w muzeach i rzadziej w antykwariatach. Wiele, mniejszych gmin i powiatów doczekało się ciekawych przewodników.

czytaj całość »
Wielki Post na Kaszubach - Wiôldżi Pòst na Kaszëbach 0
Wielki Post na Kaszubach - Wiôldżi Pòst na Kaszëbach

Rok obrzędowy na Kaszubach

Wiôldżi Pòst na Kaszëbach (Wielki Post na Kaszubach)

Kończy się okres karnawału. Rozpoczyna się Wielki Post - czy dziś jest on czasem wyciszenia? Śledząc otaczający nas świat ciężko odnieść takie wrażenie. Jak było dawniej?

Analogicznie jak w całej Polsce, na Kaszubach Wielki Post rozpoczyna Pòpielcowô Strzoda (Popielcowa Środa). Do dziś chrześcijanie wzbraniają się w tym dniu od spożywania potraw mięsnych. Należy jednak zauważyć, że dawniej wymieniony post był przestrzegany w sposób o wiele bardziej rygorystyczny. Wierzono, że w noc poprzedzającą Środę Popielcową diabeł zwany z kaszubska – purtkiem, pojawia się w karczmie i przegania batem tych, którzy jeszcze tańczą. W Popielec chowano na okres całego Wielkiego Postu wszystkie instrumenty muzyczne.
Na Kaszubach południowych we wtorkowy wieczór, poprzedzający Popielec, kobiety piekły pieczywo zwane pòpjelnikiem. Było ono sporządzane z resztek ciasta po pączkach zapustnych.
Przez cały okres Wielkiego Postu, bardzo rygorystycznie przestrzegano niespożywania potraw mięsnych. Gospodynie dokładnie szorowały wszystkie naczynia, w których niedawno pieczono, smażono mięso na zapusty. Wszelkie rondle, patelnie były chowane, aż do Świąt Wielkanocnych.
Główne pożywienie postne stanowiły suszone owoce, z których sporządzano zupy owocowe tzw. brzad, ponadto bardzo popularny żur, krupy jęczmienne, ziemniaki podawane najczęściej z zsiadłym mlekiem lub maślanką, ryby (głównie śledź, nazywany żartobliwie postnikiem), woda solona ze śledzi tzw. sledzówka, która była stosowana do omasty. Unikano spożywania jaj i masła.

czytaj całość »
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium