Paweł Dzianisz zaprasza nas do wędrówki w czasie i przestrzeni. Pochłonięci codziennością, wcale często zbanalizowanymi drobiazgami, zapominamy o sprawach ważnych i najważniejszych, także o tych, którymi żyli nasi poprzednicy sprzed setek lat. Autor tomu Śródziemnomorze Północy uczy szacunku dla szczegółu, przedmiotów tylko z pozoru błahych, miejsc często pomijanych, a przecież mających swoją biografię, liczących się w porządku cywilizacyjnym, w zorganizowanym świecie znaczeń i symboli. Wprowadza w sztukę pogłębionego doświadczania i odczuwania czasu i przestrzeni, poznawania dziedzictwa i budowania tradycji.
Edmund Kotarski (z Przedmowy)
Jest to zbiór szkiców o charakterze popularnonaukowym, których istotą, zasadniczym założeniem jest ukazanie roli Bałtyku w czasie (od średniowiecza do czasów współczesnych) i przestrzeni (wokół wszystkich niemal krajów nadbałtyckich). Autor przedstawia tę część europejskiego obszaru jao wspólnotę, związaną ze sobą historią na dobre i na złe, i nazywa łączące ją morze Śródziemnomorzem Północy. Prowadzi nas na tereny polskie (począwszy od św. Wojciecha, a skończywszy na Janie Pawle II), skandynawskie, germańskie, łotewsko-estońsko-litewskie. Opisuje m.in. historyczną drogę przebiegającą przez Wielkie Międzymorze, a rozpoczynającą się na Gotlandii, opowiada o wyprawach wikingów, przedstawia mało znane nadbałtyckie fakty z życia polskich pisarzy (Kochanowskiego, Niemcewicza, Mickiewicza, Żeromskiego), przypomina tragiczne losy Kaszubów nadłebskich, czyli Słowińców.
Autor, wybitny conradysta, żeglarz, założyciel polskiego Bractwa Kaphornowców, współinicjator nagrody Rejs Roku, opisuje wydarzenia widziane także od strony morza. Przekazuje bowiem własne refleksje i doświadczenia, przywołując konkretne rejsy, odwiedzane porty, spotkanych tam ludzi. Dzięki wielkiej erudycji, przekonującej argumentacji, świetnej językowo-stylistycznie narracji Dzianisz rzetelnie urealnia swą główną tezę, że Bałtyk pełnił w przeszłości i powinien dzisiaj spełniać taką samą mitotwórczą i kulturowo ważną funkcję na północy Europy, jak Morze Śródziemne na południu kontynentu.
Joanna Konopacka
Główna nagroda w edycji książki pomorskiej (szkice historyczne) COSTERINA 2011.
Paweł Dzianisz (właśc. Tadeusz Jabłoński) - dziennikarz, podróżnik, alpinista, żeglarz. Swoje zainteresowania publikacyjne skierował ku Wielkopolsce, Pomorzu, morzu, wartościom zrodzonym z ich historii i kultury. W dorobku autorskim m.in.: Okolica Chopina, Pochyl się do kolan brzozy, Wojna szalonych cywilów, Przeleciał Anioł, Wokół Conrada; wespół z Anną Kościelecką: Nadbałtyckie spotkania, Najpierw do miasta Gdańska, Wojciechowa Europa, Z krzyżmem i włócznią.