Ze wstępu autorki:

Jak na całym Pomorzu, tak i na terenie między Regą a Łebą do 1945 roku znajdowały się duże dobra, do których poza właściwym dworem często należały jeszcze folwarki. Dzięki temu jest tu duża liczba wiejskich rezydencji. W niniejszej książce zostaną przedstawione te zamki i dwory, które zostały zbudowane bądź bezpośrednio nad rzeką, bądź w jej najbliższym otoczeniu. Przy tym chodzi tu głównie o dwory ziemiańskie lub posiadłości właścicieli ziemskich. Większość z nich została zachowana, jednak zróżnicowana jest wartość kulturowo-historyczna poszczególnych obiektów. Niektóre z nich znajdują się na skutek zaniedbania w fatalnym stanie. Inne, często w rękach prywatnych, zostały starannie odnowione. Zamki Książąt Pomorskich w Darłowie i Słupsku są udostępnione zwiedzającym jako muzea. Ważne jest, by wszystkie te obiekty znalazły miejsce w świadomości opinii publicznej, ażeby mogły być zachowane dla potomności. Pomorskie kompleksy dóbr tworzą bowiem krajobraz architektoniczny, którego nie znajdzie się w żadnym innym miejscu w Polsce.

Vom EINFÜHRUNG der Autorin:

Wie überall in Pommern, so wurde auch das Gebiet zwischen Rega und Łeba bis 1945 durch große Güter geprägt, zu denen außer dem eigentlichen Gutshof oft noch Vorwerke gehörten. Infolgedessen gibt es hier eine große Anzahl ländlicher Residenzen. Im vorliegenden Buch werden Schlösser und Herrenhäuser vorgestellt, die entweder direkt an einem Fluss oder in dessen näherer Umgebung errichtet wurden. Dabei handelt es sich vorwiegend um Herrenhäuser von Landadligen oder Gutsbesitzern. Die meisten von ihnen sind erhalten, jedoch ist der kunsthistorische Wert der einzelnen Objekte sehr unterschiedlich. Einige befinden sich aufgrund mangelnder Pflege in einem miserablen baulichen Zustand. Andere sind in Privathand und wurden mittlerweile sorgfältig restauriert. Die Schlösser der Pommernherzöge in Darłowo (Rügenwalde) und Słupsk (Stolp) sind als Museum zu besichtigen. Wichtig ist, dass sie alle im Bewusstsein der Öffentlichkeit einen Platz finden, damit sie für die Zukunft bewahrt werden können. Schließlich bilden die pommerschen Gutskomplexe eine architektonische Landschaft, die außerhalb dieser Region nirgendwo in Polen zu finden ist.

Spis treści:

• • Wstęp / Einführung - 6
  • Krótki zarys rozwoju historii architektury pomorskich zamków i dworów / Kurzer Überblick über die baugeschichtliche Entwicklung der pommerschen Schlösser und Herrenhäuser - 7

• • Stare Resko (Ritzig) - 17
  • Świdwin (Schivelbein) - 20
  • Starogard Łobeski (Stargordt) - 23
  • Łagiewniki (Elvershagen) - 28
  • Płoty (Plathe) - 30
  • Trzygłów (Trieglaff) - 35
  • Trzebiatów (Treptow a.d. Rega) - 39

• • Parsęcko (Persanzig) - 47
  • Białowąs (Balfanz) - 49
  • Tychówko (Woldisch Tychow) - 51
  • Białogard (Belgard) - 53
  • Kamosowo (Kamissow) - 55
  • Kozia Góra (Koseeger) - 57
  • Lubiechowo (Lübchow) - 59
  • Kłopotowo (Klaptow) - 63
  • Włościbórz (Lustebuhr) - 66
  • Budzistowo (Altstadt) - 68

• • Nosowo (Nossow) - 72
  • Parsowo (Parsow) - 75
  • Karlino (Körlin) - 78

• • Połczyn-Zdrój (Bad Polzin) - 82

• • Biesowice (Besswitz) - 88
  • Warcino (Varzin) - 90
  • Darłowo (Rügenwalde) - 94

• • Krąg (Krangen) - 101

• • Sulęczyno (Sullenschin) - 107
  • Parchowo (Parchau) - 109
  • Niepoględzie (Nippoglense) - 111
  • Kwakowo (Quackenburg) - 114
  • Zajączkowo (Sanskow) - 116
  • Słupsk (Stolp) - 117

• • Bytów (Bütow) - 122

• • Kozy (Kose) - 128
  • Łupawa (Lupow) - 131
  • Poganice (Poganitz) - 134
  • Głuszyno (Groß Gluschen) - 137
  • Głuszynko (Klein Gluschen) - 140
  • Damno (Dammen) - 141
  • Damnica (Hebron-Damnitz) - 144
  • Bobrowniki (Bewersdorf) - 149

• Lębork (Lauenburg) - 154
• Janowice (Groß Jannewitz) - 158
• Charbrowo (Charbrow) - 160
• Nowęcin (Neuhof) - 163
• Słownik / Glossar - 167
• Literatura / Literatur - 171
• Indeks miejscowości / Verzeichnis der Ortsnamen - 173
• O autorce / Die Autorin - 175