Zwyczaje rybaków polskiego Wybrzeża Bałtyku

zwyczaje-rybaków-polskiego-wybrzeża-bałtyku.jpg
  • nowość
Dostępność: brak towaru
Cena: 39,99 zł 39.99
ilość szt.
dodaj do przechowalni

Opis

Dzięki staraniu Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" ukazała się wyjątkowa książka związana z dziejami i zwyczajami kaszubskich rybaków. Jest nią - uważana za zaginioną w czasie wojny - praca prof. Bożeny Stelmachowskiej Zwyczaje rybaków polskiego wybrzeża Bałtyku. Pisząc ją, autorka zapewne nie sądziła, że ujrzy ona światło dzienne - blisko 70 lat po przygotowaniu jej do druku. Wreszcie, po wielu niesprzyjających okolicznościach - szczęśliwie - udało się w końcu wydać książkę, której tak bardzo brakowało badaczom naszej kultury regionalnej i narodowej. Jest to bowiem jedno z najlepszych spośród nielicznych opracowań naukowych, dotyczących etnologii Kaszubów nadmorskich, które cudem uratowane zostało z pożogi wojennej, a później, z powodu nie do końca wyjaśnionych przyczyn - pomimo docenionej wartości merytorycznej oraz opracowania redakcyjnego - nie doczekało się druku i zostało odłożone w formie maszynopisu w pośmiertnej spuściźnie badaczki.

Praca Zwyczaje rybaków polskiego wybrzeża Bałtyku w pierwotnych zamiarach autorki była zaplanowana jako część składowa obszernego dzieła, jakim miała być monografia obejmująca całokształt kultury ludowej Kaszubów. Bożena Stelmachowska przygotowywała ją przez wiele lat, począwszy od roku 1933, penetrując systematycznie teren ówczesnego powiatu morskiego (obecny pucki i wejherowski), kartuskiego oraz miasta Gdyni, gromadząc bogaty zbiór notatek, szkiców oraz zdjęć. Pragnąc zdobyć dodatkowe materiały terenowe, dotyczące rybołówstwa morskiego na Bałtyku, przygotowała ankietę rybacką, którą rozesłała do wszystkich wsi i miejscowości nadmorskich. Otrzymała w ten sposób wartościowy materiał w formie autografów rybaków nadmorskich. Został on po opracowaniu i uzupełnieniu o własne wywiady skompletowany w celu przygotowania do wydania. Autorka nie zdołała tylko opracować tematyki osadnictwa i budownictwa nadmorskiego oraz planowanych monografii poszczególnych wiosek. Tuż przed wybuchem wojny w 1939 roku wysłała ona wszystkie swoje skrypty i fotografie do Warszawy, gdzie spłonęły w czasie Powstania Warszawskiego. Przepadł cały materiał do monografii kaszubskiej, dorobek naukowy wielu lat. Szczególną stratą było zniszczenie nieodtwarzalnej dokumentacji terenowej.

Wyjątkowy los spotkał jedynie ankietę rybacką wraz z częścią opracowań poświęconych rybakom kaszubskim. Jak wspominała Wanda Brzeska, prof. Stelmachowska miała właśnie pewien komplet teczek na warsztacie naukowym, gdy otrzymała rozkaz ewakuowania zbiorów Muzeum Miejskiego w Poznaniu, którego była kierowniczką. Nie zdołała więc dopilnować wysłania tej reszty własnych prac do Warszawy. Pakę tę zabrała i ukryła jedna z pracownic muzeum i z wielką ofiarnością ocaliła. Po wojnie Bożena Stelmachowska, gdy odzyskała swoje materiały, powróciła do dawnych planów wydawniczych. Jednakże w wyniku ciężkich przeżyć okupacyjnych zmarła niespodziewanie 21 XI 1956 roku w Toruniu. Przed śmiercią zdołała jeszcze uporządkować zachowany materiał i przygotować go do druku. Nie znalazł się jednak nikt, kto by dopilnował jego wydania drukiem. Z perspektywy ponad 70. lat, jakie minęły od czasu rozpoczęcia przez Bożenę Stelmachowską pracy nad rybołówstwem kaszubskim, stwierdzić można, że mimo licznych strat, zebrane i uporządkowane przez nią materiały nabrały obecnie wartości niepowtarzalnego dokumentu historycznego opartego na bezpośrednich badaniach oraz pisemnych relacjach dawnych rybaków. Mamy nadzieję, że ich publikacja stanie się nowym, obszernym i bardzo wartościowym źródłem wiedzy na temat kultury materialnej i duchowej tej grupy etnicznej. Odręcznie spisane ankiety są obecnie same w sobie ciekawym dokumentem, dlatego niektóre z nich zostały załączone w formie fotokopii do niniejszego opracowania. Redakcyjnym dodatkiem do pracy Bożeny Stelmachowskiej jest opracowanie pisowni kaszubskiej zgodnie ze współcześnie obowiązującymi normami. W ten sposób chcemy przybliżyć dawno już nieużywane słownictwo kaszubskie związane z rybołówstwem morskim. Jako że bardzo często na długim kaszubskim wybrzeżu, te same przedmioty i działania określane były w nieco inaczej brzmiących formach, dodatkowo zamieściliśmy na końcu opracowania specjalny, tabelaryczny słownik. Jego opracowania dokonał pracownik Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy Roman Drzeżdżon, korzystając ze wsparcia wielkiego znawcy rybaków Antoniego Konkela z Jastarni.

Dane techniczne

Autor Bożena Stelmachowska
ISBN 978-83-89568-44-1
Liczba stron 368
Język polski
Oprawa twarda
Format 14,5 x 21 cm
Rok wydania 2009

Produkty powiązane

Opinie o produkcie (0)

Submit
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium