Dolmiérz. Zarys wybranych dziejów wsi Donimierz do połowy XX wieku oraz wspomnienia wiekowych Kaszubów

Donimierz jest wsią o bogatej historii. Licząca niespełna 900 mieszkańców miejscowość usytuowana jest w samym sercu kaszubskiej ziemi, pomiędzy Wejherowem a Kartuzami – w gminie Szemud. Obszar, na którym się znajduje uchodzi za doskonały pod ewentualne inwestycje. Poza bardzo dobrymi warunkami terenowymi, decyduje o tym świeżo powstały odcinek drogi ekspresowej S6. Jeden z węzłów Trasy Kaszubskiej zlokalizowany jest niespełna 2 km od Donimierza. Błyskawiczny rozwój gospodarczy wsi przewidywany w najbliższych latach oraz coraz większy napływ nowych mieszkańców z Trójmiasta w szeregi dotychczas rolniczej i kaszubskiej społeczności, może niedługo spowodować, że zatraci ona swój tradycyjny charakter. Nadchodzące przemiany oraz pragnienie autora, aby zachować dla potomnych historię jego małej ojczyzny, stały się więc głównym motywem zainteresowania tymże tematem. W kontekście podejmowanej pracy autor przystępuje do próby ujęcia wybranych dziejów wsi Donimierz - od czasów najdawniejszych, do połowy XX w.; uwzględniając przede wszystkim jej uwarunkowania własnościowe, społeczne i kulturowe. Duży nacisk został tu położony na rzetelne udokumentowanie kaszubskiego poczucia tożsamości, identyfikacji etnicznej i językowej zamieszkałej tu ludności. Pierwsze ślady wędrówek przez te tereny sięgają bowiem epoki brązu i żelaza, zaś sama osada, jako skupisko ludzi mieszkających w zwartej zabudowie, została założona jeszcze przed pojawieniem się Krzyżaków na Kaszubach. Szczyt swej sławy Donimierz osiągnął w XVIII wieku, kiedy wieś ta stanowiła bardzo ważny przystanek na trasie Królewieckiego Szlaku Pocztowego. Przez Donimierz wędrowały setki ludzi, w tym wiele znanych ówcześnie osobistości. Przełomowy dla gospodarki i szkolnictwa okazał się wiek XIX. Panowanie Prusaków zakończyła ostatecznie I wojna światowa, która pośród mężczyzn z Donimierza zebrała krwawe żniwo. Kluczową częścią publikacji są wspomnienia dwudziestu wiekowych Kaszubów z Donimierza i okolic. Opierają one się głównie na dramacie II wojny światowej, ale też utrwalają dla potomnych piękno języka kaszubskiego, który jako język komunikacji – niestety jest już w stanie agonalnym